Kontrola Inspekcji Pracy w firmach. Sprawdzą umowy zawierane z pracownikami

Właściciele firm, którzy nie przestrzegają przepisów prawa pracy, powinni mieć się na baczności. Inspektorzy pracy chcą przeprowadzić aż 88 tys. kontroli w firmach. Mają one objąć ok. 150 tys. firm i przedsiębiorstw.

Pod lupę wzięte zostaną szczególnie agencje ochrony, duże sieci sklepów, a także małe i średnie firmy. Inspektorzy sprawdzą m.in., czy pracownicy otrzymują wypłaty w terminie i przyjrzą się zawieranym umowom. A z tym - o czym świadczą chociażby kontrole Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi - bywa różnie.

Kontrolerzy przyjrzą się też pracownikom tymczasowym i sprawdzą, czy ich prawa nie są naruszane.

"Ze szczególną uwagą będą badane kwestie występowania umów cywilnoprawnych w warunkach wskazujących na istnienie stosunku pracy" - czytamy w planie kontroli Państwowej Inspekcji Pracy na 2015 r.

Chodzi np. o umowy-zlecenia i o dzieło, które proponują szefowie, a które tak naprawdę powinny być klasycznymi umowami o pracę. Takie sytuacje są dosyć częste, o czym przekonują m.in. wyniki kontroli Okręgowego Inspektoratu Pracy w Łodzi. Tylko w 2013 r. do Inspektoratu wpłynęło 41 skarg od mieszkańców Łodzi i naszego województwa, którzy nie dostali umów o pracę, tylko umowy-zlecenia lub o dzieło. Dziesięć skarg było niezasadnych. Inspektorzy skierowali cztery wnioski do sądu o ukaranie tych pracodawców, którzy szczególnie złamali przepisy. W czterech przypadkach zdecydowali się na nałożenie grzywny. Właściciele firm zapłacili od 3 do 4 tys. zł. Nałożono też 11 mandatów w łącznej kwocie 12,5 tys. zł.

Z przepisów wynika, że gdy pracujemy pod nadzorem, wykonujemy polecenia szefa, a także robimy to w miejscu i czasie przez niego wskazanym, to jest to umowa o pracę, a nie np. zlecenie. Pracodawcy wolą jednak zawierać tzw. umowy cywilnoprawne, gdyż wówczas mogą oszczędzać na kosztach pracy.

Kontrole będą też dotyczyły umów o pracę, które zawierane są na czas określony. Inspektorzy doszli bowiem do wniosku, że pracodawcy ich nadużywają, a niechętnie podpisują umowy na czas nieokreślony. Z pracownikiem, który ma umowę na czas określony, łatwiej się rozstać. Gdy jego umowa dobiegnie końca, nie trzeba jej rozwiązywać, wystarczy nie podpisać kolejnej. Umowę na czas nieokreślony trzeba wypowiedzieć z wyprzedzeniem, a często pracownikowi przysługuje odprawa.

Kontroli mogą się spodziewać zwłaszcza właściciele firm ochroniarskich oraz sieci sklepów wielkopowierzchniowych. Do inspekcji pracy od lat wpływa bowiem wiele skarg na tych akurat pracodawców. Część zarzutów potwierdziła się zresztą podczas wcześniejszych kontroli, dlatego będą ponowne wizyty.

 Alicja Zboińska
Na podst. "Dziennik Łódzki" z dnia 14.01.2015 r.