Menu główne

Historia Ratusza / Magistratu

 

dawny Magistrat - fot. Wilkoszewski (Łódź)Klasycystyczny budynek, w którym obecnie mieści się Urząd Miasta Zgierza, zwany dawniej Magistratem, wybudowano w 1824 roku. Autorem pierwotnej bryły budynku był zgierzanin Jan Lebelt, który odpowiadał także za budowę łódzkiego ratusza. Początkowo w dwupiętrowym Magistracie mieścił się także areszt oraz poczta. 

Budynek wielokrotnie był przebudowywany, a pierwsze jego powiększenie miało miejsce już w połowie XIX wieku. Wówczas dobudowano jednopiętrowe skrzydło, a w wieży ratuszowej umieszczono zegar. Największe zmiany zaszły w trakcie II wojny światowej i niedługo po jej zakończeniu. Znaczny wpływ na to miał pożar z 1945 roku. 

Obecnie Magistrat ma jedno piętro więcej oraz został znacznie rozbudowany na szerokość w stosunku do pierwotnej bryły budynku. 

Czytaj też: Zgierskie nazewnictwo - Ratusz 


Brak jest informacji o ratuszu przed r. 1824. Istniał jednak ratusz - w Wizytacji parafii Św. Katarzyny w Zgierzu z r. 1800. znajduje się zapis mówiący o tym, że "Tu zaś w Zegrzu sami tylko Obywatele Zgierscy Protestanci (:których dotychczas nie jest więcej nad osób pięć:) odprawują swe Nabożeństwo z samego początku na Sali Ratusza tegoż Miasteczka".

Widok ratusza z lat 20-tych XX wieku 
Widok ratusza z lat 20-tych XX wieku.

W roku 1824 wybudowano niewielki murowany z cegły ratusz w części rynku przylegającej do kościoła (w zachodniej pierzei Starego Rynku). Podpiwniczenie i fundamenty były z kamienia polnego i cegły. Jego projektantem(?) i budowniczym był prawdopodobnie Jan Lebelt, zgierzanin, budowniczy m.in. łódzkiego ratusza. (Być może środkowa, licząca 2 piętra ryzalitowa część dzisiejszej budowli jest pozostałością tego ratusza). Wówczas w niewielkim ratuszu mieścił się też areszt. Do budynku od strony zachodniej przylegały jatki piekarniczo-rzeźnicze. 

Rok 1931 - widok z widokówki wysłanej do Rumunii 
Rok 1931 - widok z widokówki wysłanej do Rumunii.

W roku 1846 rozpoczęto, a w 1847 zakończono budowę nowego 1 piętrowego ratusza (być może, że dobudowano tylko dwa jednopiętrowe skrzydła). Jedenastoosiowy budynek w stylu empire wybudowano za 11 311,82 rbs. Zawierał m. in. 4 izby więzienne (prawdopodobnie w piwnicy). Budynek zamykał oś urbanistyczną ówczesnego Zgierza - ulicę Długą. Na frontowej ścianie umieszczono zegar (wykonany w Warszawie przez Gaspara Kruczkowskiego). Ratusz wyróżniał się elegancją formy architektonicznej. Budynek ten dotrwał bez większych zmian do 1939 r.

ratusz w okresie okupacji hitlerowskiej 
Tak wyglądał ratusz w okresie okupacji hitlerowskiej 
- widać dobudowane skrzydła.

Podczas niemieckiej okupacji, w latach 1939-1945 (brak dokładnej daty) przebudowano ratusz, dobudowując dwa skrzydła idące w głąb działki oraz zmieniając zadaszenie. Dobudowano też balkon pod zegarem i podtrzymujące go filary.
W budynku ratusza otwarto 1.07.1940 r. Urząd Stanu Cywilnego.

Po rozbudowie ratusza w 1941 r. szupo (Schutzpolizei - Policja Ochronna) zajęło w nim 10 pokoi, osiem cel i wartownię.

Widok ratusza z 1965 r. 
Widok ratusza z 1965 r.

Po wejściu Armii Czerwonej, w nocy z 20 na 21 lub z 21 na 22 stycznia 1945 roku w niejasnych okolicznościach (najprawdopodobniej wskutek podpalenia) doszło do pożaru budynku Magistratu. W budynku spłonęła m.in. znaczna część akt miasta. W opinii większości zgierzan wydarzenie to nie było przypadkowe, mówiono, że pewnym grupom zależało na zniszczeniu dowodów współpracy z okupantem.

22 grudnia 1948 r. nastąpiło uroczyste otwarcie siedziby władz miejskich przy placu Armii Czerwonej. Odbudowano wówczas ratusz zmieniając nieco zadaszenia.

Widok  z 1971 roku 
Widok  z 1971 r. po dobudowaniu trzeciej kondygnacji.

W latach 60-tych XX wieku dokonano gruntownej przebudowy dobudowując na całej szerokości frontu i skrzydeł drugie piętro. Ten budynek stoi do dziś.

Widok ratusza w latach 80-tych XX wieku. 
Widok ratusza w latach 80-tych XX wieku.

W roku 2002 dokonano gruntownego remontu elewacji budynku Urzędu Miasta Zgierza. Obejmował on docieplenie i wykonanie nowej kolorystyki.

Widok po renowacji z 2002 r.    
Widok rarusza na początku XXI wieku.

Widok nocą 
Obecny widok nocą 
na pierwszym planie oświetlone dwie tablice pamiątkowe Towarzystwa Przyjaciół Zgierza.
 

Opracowania dot. ratusza:

  • Bronisław Wachnik - "Dzieje Zgierza", maszynopis przygotowany staraniem Sekcji Historycznej Towarzystwa Przyjaciół Zgierza (bez daty wydania - prawdopodobnie pocz. lat 70-tych). W zbiorach Muzeum Miasta Zgierza
  • Krzysztof Dumała - "Przemiany przestrzenne miast i rozwój osiedli przemysłowych w Królestwie Polskim w latach 1831-1869", Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo. Wrocław 1974.

Zebrał i opracował: 
Maciej Wierzbowski  

Muzeum Miasta Zgierza 


 



Copyright © 2016. All Rights Reserved by Miasto Zgierz

Created by Logo firmy VobacomVobacom

Ważne komunikaty

22808
Usuń

Nieczynny PSZOK

30 marca 2024 roku (Wielka Sobota) Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) przy ul. Barlickiego 3a w Zgierzu będzie nieczynny. 
22791
Usuń

Planowane wyłączenia prądu

Komunikaty PGE Dystrybucja S.A. Oddział Łódź o planowanych wyłączeniach energii elektrycznej w Zgierzu:  W dniu 2 kwietnia 2024 roku w godz. 08:00-...
28021
Usuń

Rekrutacja na rok szkolny 2024/2025

Rekrutacja do przedszkoli i oddziałów przedszkolnych na rok szkolny 2024/2025 Rekrutacja do klas pierwszych w szkołach podstawowych na rok szkolny...
27399
Usuń

Tymczasowe lokalizacje

Wydział Edukacji i Młodzieży Urzędu Miasta Zgierza - ul. A. Musierowicza 2 w budynku Samorządowego Liceum Ogólnokształcącego im. R. Traugutta ...
13467
Usuń

Ceny wody i ścieków w Zgierzu

Aktualne stawki opłat za zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków przez "Wodociągi i Kanalizacja-Zgierz" Sp. z o. o. wynoszą: ...
24682
Usuń

Stopnie alarmowe

Premier Donald Tusk podpisał zarządzenia, które do 31 maja 2024 r. przedłużają obowiązywanie trzech stopni alarmowych: 
10697
Usuń

Odpady komunalne: harmonogramy odbioru, deklaracje i stawki

Harmonogramy odbioru odpadów: 
17413
Usuń

Godziny obsługi interesantów UMZ i USC

Urząd Miasta Zgierza (UMZ - pl. Jana Pawła II 16, ul. ks. J. Popiełuszki 3a, ul. ks. Sz. Rembowskiego 1) i Urząd Stanu Cywilnego (USC - ul. 1. Maja...
14116
Usuń

Zagubione zwierzęta, zwierzęta do adopcji

Bezdomne zwierzęta, w szczególności psy i koty wyłapywane na terenie Gminy Miasto Zgierz przewożone są do Schroniska JASIONKA (miejscowość Jasionka...
4942
Usuń

Dyżury aptek

Apteka całodobowa "U DOMINIKA" (ul. Lechonia 2 - tel. 42 716 52 30) dyżur pełni w dni powszednie, soboty, niedziele i święta. Godziny pracy...
Facebook
YouTube
Google+
RSS