Rajmund Rembieliński

Rajmund Lubicz-Rembieliński urodził się w Warszawie w 1775 r. Pochodził ze starej, zamożnej rodziny szlacheckiej, dawno osiadłej na Mazowszu. Ojciec jego - Stanisław, chorąży i poseł ziemi wiskiej, był sekretarzem króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Matką była Marcjanna z Łęczyckich.

Uczył się w Korpusie Kadetów, który ukończył w stopniu oficerskim ze złotym medalem w 1790 r. Przez Naczelnika Kościuszkę mianowany pułkownikiem, organizował siłę zbrojną na ziemi wiskiej. Czynny był do końca insurekcji. Studiował dzieła z zakresu ekonomii, prawa i historii. Posiadł znajomość języków obcych (pozwalało mu to swobodnie czytać literaturę francuską, niemiecką i rosyjską).

Kiedy tworzono Księstwo Warszawskie zostaje Prezesem Deputacji Administracyjnej w okręgu łomżyńskim i białostockim. Od 1808-12 był prefektem (starostą) departamentu płockiego. W 1809-10 pełnił funkcję generalnego intendenta wojsk polskich pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego w Galicji. Daje się poznać na tych stanowiskach jako świetny organizator.

Po 1812 r. przez trzy lata był odsunięty od życia publicznego. Wraca doń w 1815 r. jako Prezes Komisji Województwa Mazowieckiego (wojewoda). Pełnił te funkcję przez 16 lat. Był świetnym, wręcz znakomitym administratorem, który twórczo popierał powstanie i rozbudowę większych ośrodków przemysłowych. Można powiedzieć, że był autorem i realizatorem pomysłu osadzania w Zgierzu, Łodzi, Łęczycy, Przedeczu, Gostyninie i Ozorkowie sprowadzonych z zagranicy tkaczy i farbiarzy.

Dzięki Rembielińskiemu powstaje 30 marca 1820 r. znana "umowa zgierska", wzorcowa umowa, która była podstawą do osiedlenia tkaczy w miastach Królestwa. A więc Zgierz ma mu wiele do zawdzięczenia, a także Łódź, która dzięki niemu wyrosła na potęgę przemysłu bawełnianego.

W 1818 r. wybrany został posłem powiatu biebrzyńskiego i mandat posła piastował przez 12 lat. Był w 1820 r. wybrany marszałkiem Sejmu.

Brał czynny udział w Powstaniu Listopadowym, wydając odezwę nawołującą do zbrojnego powstania przeciwko najeźdźcy. Z własnych funduszy wystawił oddział wojska. W łonie Rządu Narodowego powstaje projekt powierzenia Rembielińskiemu teki ministra spraw wewnętrznych. Lecz intrygi przeciwników politycznych pokrzyżowały ten projekt. Po upadku powstania, na wniosek Rady Administracyjnej, za którą kryje się "książę warszawski" - Paskiewicz, zostaje zawieszony w czynnościach, a wkrótce dekretem carskim wydalony ze służby raz na zawsze (27.08.1832 r.).

Gwoli ścisłości należałoby wspomnieć, że był on autorem prac z zakresu ekonomii i prawa, m. in. "O miastach", "O urzędnikach" i "Projektu o polepszeniu stanu włościan w Księstwie Warszawskim".

Zmarł w zapomnieniu, po krótkiej chorobie, w domu swojego brata Wiktora - 12 lutego 1841 r. Pochowany został w grobach rodzinnych w Jedwabnem w Ziemii Łomżyńskiej.

Szczepan Mikołajczyk
Na podstawie ITZ nr 10 (19) z dn. 22.03.1992 r.