Cmentarz Wojskowy z I wojny światowej (nieczynny)

Las Krogulec (ul. Cegielniana)

W latach 1914-1918 w okolicach Zgierza toczyły się boje między wojskami niemieckimi i rosyjskimi. W listopadzie 1914 r. w czasie tzw. bitwy pod Brzezinami lub jak twierdzą inni, bitwy pod Łodzią po obu stronach zginęło ok. 300 żołnierzy.

Niemcy zbudowali Cmentarz dwa lata później. Przeniesiono tutaj z najbliższej okolicy szczątki żołnierzy, pierwotnie pochowanych zazwyczaj w miejscu śmierci: na polach, przy drogach czy też w samym lesie. Ostatecznie miejsce wiecznego spoczynku znalazło w kroguleckim lesie 149 żołnierzy - poddanych cara Mikołaja II i 167 żołnierzy - poddanych cesarza Wilhelma. Na zachowanych listach poległych (znamy tylko nazwiska 68 żołnierzy, wyłącznie z armii niemieckiej) spotykamy także polsko brzmiące nazwiska: Lewandowski, Michalak, Michalski, Nadolski... Groby Rosjan i Niemców usytuowano obok siebie. Ogrodzony kamiennym murem, z kamienną bramą, przetrwał do końca II wojny światowej. Zapomniany, zarastał i niszczał.

W 1998 r. Urząd Miasta i saksoński oddział Niemieckiego Ludowego Związku Opieki nad Grobami Wojennymi (Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V.) zainicjowały prace porządkowe na cmentarzu w lesie Krogulec, by stał się on miejscem pamięci. Zaczęto organizować obozy wakacyjne dla niemieckiej i polskiej młodzieży pod hasłem "Pojednanie nad grobami - Praca dla pokoju".

W latach 2001 i 2002 do Zgierza przyjeżdżali żołnierze Bundeswehry. Dzięki pracom porządkowym, teren spoczynku poległych został wyrównany i ogrodzony.

W centralnym miejscu stoją dwa krzyże (prawosławny i łaciński), kamień z wyrytymi nazwami pułków oraz tablica z napisem w jęz. polskim, niemieckim i rosyjskim:
"Tu spoczywają szczątki poległych żołnierzy wojny 1914 - 1918. Dla ich upamiętnienia oraz ofiar wszystkich wojen."

Wykorzystano m.in.: "ZGIERZ CMENTARZE, POMNIKI, TABLICE" Marian Pieruń, Wydawca: Towarzystwo Przyjaciół Zgierza, Zgierz 2003; ISBN 83-920038-0-2