Dofinansowanie ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi
zadania w ramach konkursu
"EKOPRACOWNIA POD CHMURKĄ - 2019"
Nazwa zadania: Utworzenie punktu dydaktycznego pn. "Przygody w ostojach przyrody" przy Szkole Podstawowej nr 5 w Zgierzu
Wartość całkowita zadania: 55.556,00 zł
Wartość dofinansowania: 50.000,00 zł - dotacja ze środków WFOŚiGW w Łodzi
Dnia 01.09.2019 r. został oddany do użytku punkt dydaktyczny pn. "Przygody w ostojach przyrody" przy Szkole Podstawowej nr 5 w Zgierzu. Powstał on na podstawie programu zajęć dodatkowych o tej samej nazwie z zakresu edukacji terenowej. Ma on na celu wykorzystanie istniejącego zielonego obszaru przy szkole do zajęć z zakresu przyrody, biologii i ekologii. Projekt skierowany jest do uczniów klas 1-7, którzy będą uczestniczyć w zajęciach zarówno na obowiązkowych lekcjach przyrody i biologii, jak na dodatkowych godzinach przeznaczonych na realizację programu.
Główne cele projektu to:
Wiadomości:
- Zdobywanie wiadomości na temat pospolitych gatunków roślin i zwierząt, budowie, warunków ich życia i ochronie prawnej.
- Poznanie podstawowych pojęć ekologicznych i biologicznych.
- Zapoznanie z zagrożeniami środowiska naturalnego i ich skutkami.
- Poznanie różnych sposobów prowadzenia obserwacji i orientacji w terenie.
- Badanie i rozumienie prostych zależności między organizmami.
- Zapoznanie z zasadami zdrowego trybu życia i dbałości o środowisko.
Umiejętności:
- Rozwijanie umiejętności prowadzenia obserwacji i pomiarów w terenie.
- Stosowanie poznanych pojęć biologicznych i ekologicznych.
- Kształtowanie umiejętności wnioskowania na podstawie wyników obserwacji i doświadczeń.
- Kształtowanie umiejętności dokumentowania i prezentowania wyników swoich działań.
- Kształtowanie umiejętności wykorzystywania różnorodnych źródeł informacji.
- Stosowanie zasad dbałości o zdrowie i o środowisko naturalne w życiu codziennym.
Postawy:
- Uwrażliwienie uczniów na piękno przyrody.
- Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za otaczające środowisko i potrzeby działań na rzecz środowiska przyrodniczego.
- Dostrzeganie wielostronnej wartości przyrody w integralnym rozwoju człowieka.
- Kształtowanie postaw proekologicznych i prozdrowotnych.
- Rozwijanie motywacji uczniów do nauki.
- Rozwijanie postaw nakierowanych na współpracę w grupie i pełnienia różnorodnych ról społecznych.
Ogród edukacyjny ma stanowić namiastkę natury w mieście i możliwość poznawania jej tajników w najbliższym otoczeniu szkoły. Motywem wiodącym przez cały teren edukacyjny jest ścieżka sensoryczna wykonana z różnego rodzaju materiałów organicznych (żwir, piasek, kamienie otoczaki, belki drewniane, itd.). Całość obszaru podzielona jest na kilka stref umożliwiających prowadzenie równocześnie różnorodnych zajęć. Ścieżka wiedzie pomiędzy drzewami, poprzez rabatę z roślinami trawiastymi, strefę roślin miododajnych, strefę ogrodu uprawnego, strefę leśną, kończąc się w strefie przeznaczonej na odpoczynek i zajęcia stolikowe dla uczniów. Centralnym punktem ogrodu jest labirynt wrzosowy stanowiący część strefy roślin miododajnych, a tym samym miejsce zabaw i zajęć edukacyjnych. Na obrzeżach labiryntu znajdują się ławki, gdzie można odpocząć lub poprowadzić zajęcia. Większość zasadzonych roślin to rośliny rodzime.
Dzięki takiemu usytuowaniu możliwa jest przez cały rok:
- obserwacja roślin i zwierząt,
- organizacja zajęć dydaktycznych z wykorzystaniem tablic i gier edukacyjnych oraz innych elementów architektonicznych (budki dla ptaków, domki dla owadów, karmniki, kosze do segregacji odpadów),
- organizacja zajęć praktycznych z wykorzystaniem skrzyń do wysiewu warzyw i ziół oraz rabat z krzewami i drzewkami owocowymi,
- organizacja zajęć ekologicznych dotyczących wtórnego wykorzystania surowców: palety drewniane, płyty chodnikowe, pojemniki plastikowe, itd.,
- obserwacja procesów zachodzących w kompostowniku,
- organizacja zajęć dotyczących bioróżnorodności,
- organizacja wszystkich innych lekcji w bliskości z naturą.
Projekt zawiera elementy edukacyjne i dydaktyczne:
- Ścieżka sensoryczna z tablicą dydaktyczną z dziedziny ekologii
Ścieżka przeznaczona jest dla wszystkich uczniów, którzy będą chcieli poznawać ogród za pomocą kilku zmysłów (dotyk, węch, wzrok). Składa się ze ścieżki zbudowanej z różnorodnych materiałów utwardzonych i organicznych, dwóch długich rabat obocznych stanowiących wrota do ekopracowni oraz gry interaktywnej pt.: „Eko koło wiedzy” (tablica nr 1).
Umieszczona na drodze wiodącej ścieżką sensoryczną gra edukacyjna obejmuje 6 kategorii z zakresu wiedzy ekologicznej:
- Czerpiemy z bogactw natury;
- Zagrożenia środowiska;
- Ekologiczny świat;
- Żyję ekologicznie;
- Rady na odpady;
- Woda - życiodajna substancja.
Kategorię wybiera się kręcąc kołem, które stopniowo zatrzymuje blokada umocowana u góry koła, a gdy koło zatrzyma się, widniejący na blokadzie butelka wskazuje wybraną kategorię. Po zatrzymaniu, za pomocą butelki, wybiera się kategorię, do której na tablicy stojącej obok, odnajdują się pytania (awers) i odpowiedzi (rewers). Są do wyboru 2 warianty: łatwy (dla młodszych dzieci) i trudny (dla starszaków i dorosłych). W każdym jest umieszczone po 5 pytań, czyli w danej kategorii jest łącznie 10 pytań (razem 60 do całej konstrukcji). Uczniowie mogą w tym miejscu rozwijać umiejętność poznawania wielozmysłowego oraz wiedzę z zakresu ekologii.
- Rabata roślin trawiastych
Rabata ta złożona jest z kilku gatunków traw, co stanowi miejsce bytowania, schronienia i pożywienia zwierząt. Dodatkowo w jej okolicy umiejscowiony jest karmnik. Umożliwia to obserwację ptaków zarówno z zewnątrz, jak i z okna wychodzącego na ogród z pracowni w szkole.
- Strefa roślin miododajnych
Nasadzenia roślin w tym miejscu mają na celu pokazanie uczniom różnorodnych gatunków roślin miododajnych oraz zwabienie owadów. Strefa ta zawiera rabatę różano-akacjową oraz labirynt wrzosowy. Aby obserwacja owadów była bardziej komfortowa wokół labiryntu znajdują się ławki zakończone rododendronami. Podczas prowadzenia zajęć można wykorzystać grę plenerową pt.: „Rośliny pyłko i nektarodajne” (tablica 2). Ten typ gry edukacyjnej łączy w sobie elementy interaktywne oraz dydaktyczne. Gra definiuje rośliny pyłkodajne oraz nektarodajne wraz z krótkimi, ciekawymi informacjami na temat każdej z nich. Uczniowie poznają różnice pomiędzy nektarem, a pyłkiem oraz dowiedzą się wielu ciekawostek na temat owadów związanych z tymi roślinami. Znajduje się także tutaj gra Światowid (tablica 3) pt.: „Owady zapylające”, by przybliżyć uczniom temat roślin miododajnych i poprzez ciekawostki rozbudzić zainteresowanie i szacunek do owadów. Tematyka dotyczy owadów zapylających, nie tylko błonkówek najlepiej znanych (pszczoły miodnej i trzmieli), ale także innych owadów należących do rzędu: muchówki, motyle oraz chrząszcze. Uczniowie poznają sprytne sposoby i mechanizmy zapylania roślin oraz ciekawostki adekwatne do danej grupy wraz z ich przedstawicielami. Uczniowie stworzyli także domki dla owadów, które stanowią element edukacyjny. Ta część jest pod płotem, od strony ulicy, wśród wieloletnich lip.
- Strefa ogrodu uprawnego
Ta bardzo ważna strefa, znajdująca się po lewej stronie pod budynkiem, służy głównie do zajęć praktycznych mających na celu wysiew warzyw i ziół w przeznaczonych do tego skrzynkach, właściwą opiekę nad roślinami, obserwację wzrostu roślin od nasiona do dojrzałości oraz zbiór plonów. Obok skrzynek zasadzone są drzewa i krzewy owocowe. Dzięki temu uczniowie poznają cykl roślin okrytonasiennych oraz będą mogły za pomocą zmysłu smaku poznać ogród. Uzupełnieniem tej części zewnętrznej ekopracowni jest kompostownik, który wykorzystany będzie podczas pielenia i innych prac porządkowych. Aby umożliwić obserwację procesów zachodzących w jego wnętrzu, zbudowany jest z przezroczystych ścian.
- Strefa leśna
Znajdująca się w końcu ogrodu strefa leśna zawiera nasadzenia roślin typowych dla ekosystemu lasu. Jest to zacieniona starymi drzewami (lipy, topole) część, która stanowi piękne zwieńczenie ogrodu. W centralnym punkcie znajduje się kamienne poidełko dla ptaków z małą fontanną. Oprócz obserwacji zwierząt można przeprowadzić tam zajęcia na temat warstw lasu i łańcuchów pokarmowych. Tego tematu dotyczy też gra sprawność pt.: „Ekosystem lasu – kto kogo zjada”, która umieszczona jest w tej strefie. Panel górny edukacyjny przybliża zagadnienia z zakresu łańcuchów pokarmowych i ich roli w ekosystemie leśnym. Na niżej usytuowanych kostkach zaprezentowane są 4 łańcuchy pokarmowe: Producenci - konsumenci I rzędu - konsumenci II rzędu - konsumenci III rzędu. Na drzewach zawieszone są też domki dla ptaków, które będą mogły się tam rozmnażać i wychowywać w środku miasta swoje potomstwo.
- Strefa prowadzenia zajęć stolikowych
Wszystkie zajęcia związane z potrzebą wykorzystania miejsc siedzących i stołów (karty pracy, rozsady, praca z podręcznikiem czy atlasami, itd.) będą mogły być przeprowadzone na trzech ławostołach postawionych na podłożu wykonanym z płyt chodnikowych powtórnie wykorzystywanych. Na ogrodzeniu umiejscowione są dwie pergole z roślinami pnącymi, co umożliwia uczniom obserwację przystosowania roślin do warunków życia.
Zagospodarowany ogródek dydaktyczny planujemy udostępniać także grupom dzieci z zaprzyjaźnionego Przedszkola Miejskiego nr 8. Zajęcia poprowadzą uczniowie klas starszych, nauczyciele naszej szkoły oraz nauczyciele przedszkola.
Informacje o projekcie na stronie szkoły
Zobacz też: "Otwarcie ogrodu (ekopracowni) przy Szkole Podstawowej nr 5", galeria zdjęć z otwarcia ekopracowni
Wymieniony wyżej projekt dofinansowany ze środków
Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi
www.zainwestujwekologie.pl