Miesiąc maj w historii miasta

Wybór wydarzeń, które na przestrzeni wieków miały miejsce w Zgierzu, wpływały na bieg zdarzeń, nie jest łatwy. Oto część z nich: 

• 2 maja 1419 roku w sądzie ziemskim powiatu brzezińskiego występuje „Stanislao de Sgrz advocato”- Stanisław, wójt ze Zgierza. 
  
  
• 5 maja 1638 roku w Warszawie Władysława IV potwierdza przywileje królewskie dla Zgierza. 
  
  
• 18 maja 1825 roku car Aleksander I zwiedza Zgierz. 
  
  
• 2 maja 1830 roku Wilhelm Fryderyk Zachert otrzymuje z rąk komisarza fabryk Benedykta Tykla średni złoty medal, przyznany w 1828 r. na wystawie płodów przemysłu krajowego. Uroczystość odbyła się w Zgierzu. 
  
  
• 21 maja 1834 roku ukazem carskim z tegoż dnia orderem św. Stanisława 4 klassy, ozdobieni zostali: ... przełożony zgromadzenia fabrykantów sukien w Zgierzu Jan Zachert, ... na poświadczenie Namiestnika Królestwa Polskiego... za gorliwą troskliwość względem osadzenia w Zgierzu fabrykantów sukien, przez co się przyłożył do pomyślności tego miasta. 
  
  
• 28 maja 1848 roku nastąpiło rozpoczęcie budowy brukowanej szosy prowadzącej ze Zgierza do Włocławka. 
  
  
• 23 maja 1878 roku w Paryżu umiera Kazimierz Błociszewski (ur. 1823), historyk, powstaniec z 1848 roku. 
  
  
• 26 maja 1885 roku zgierscy członkowie Wielkiego Proletariatu sporządzili dębowy i pomalowany na biało krzyż z wizerunkiem odlanym z żelaza Ukrzyżowanego i umieścili go o godzinie 2:00 w nocy przy drodze z Łagiewnik do Zgierza. Udział w tym wydarzeniu wzięło około 100 osób. 
  
  
• 7 maja 1894 roku urodził się ks. Antoni Roszkowski, proboszcz i dziekan zgierski, kanonik honorowy Kapituły Łódzkiej, doktor ekonomii, magister praw cywilnego, profesor Akademii Handlowej w Poznaniu, odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, wyświęcony w Sandomierzu 15 października 1916 roku. Zginął od niemieckiej bomby lotniczej na szosie warszawskiej koło Babska 6 września 1939 roku, ekshumowany i pochowany na cmentarzu parafialnym w Babsku 11 października 1939 roku. 
  
  
• 31 maja 1901 roku P. Julian Hoffman, rodem ze Zgierza, były uczeń Wyższej Szkoły Rzemieślniczej w Łodzi po ukończeniu wydziału chemicznego w Politechnice Szarlotenburskiej, otrzymał odznaczenie od władz uniwersytetu fryburskiego, po złożeniu odpowiedniej rozprawy i poddaniu się egzaminowi, stopień doktora filozofii. 
  
  
• 3 maja 1910 roku uroczyście obchodzono w mieście naszem dzień koronacyi Matki Boskiej Częstochowskiej. Już od samego rana lud wierny przepełniał świątynie, modląc się gorąco przed pięknie udekoronowanym obrazem Matki Bożej. Sumę z wystawieniem Najświętszego Sakramentu odprawił proboszcz miejscowy ks. Michał Stefański. Kazanie okolicznościowe wygłosił ks. Markiewicz, wikaryusz miejscowy. Podczas nabożeństwa chór pod dyrekcyą p. Kopcińskiego wykonał pienia religijne. W nabożeństwie wzięły udział wszystkie cechy miejscowe. Po nieszporach, aż do późnej godziny, śpiewano w kościele pieśni do Matki Najświętszej, a na cmentarzu kościelnym przy umajonej kwiatami figurze Matki Boskiej grała orkiestra miejscowa pieśni do M. Bożej i puszczano rakiety. Nastrój panował w całem mieście. 
  
  
• 3 maja 1916 roku uroczyście obchodzono święto 3 maja (w 125. Rocznicę uchwalenia Konstytucji). Z tej okazji Zgierskie Towarzystwo Szerzenia Wiedzy im. B. Prusa opracowało i wydało jednodniówkę „Trzeci Maj 1916 w Zgierzu”. 
  
  
• 20 maja 1916 roku zaczął ukazywać się „Zgierzer Zeitung – Dziennik Zgierski” przemianowany później na „Gazetę Zgierską” (od 23 września 1916 r.). Pismo było dwujęzyczne: niemiecko- -polskie (do 1918 r.). Według informacji redakcyjnej miało ukazywać się dwa razy w tygodniu. Później wydawany był także „Dodatek Urzędowy do Gazety Zgierskiej”. 
  
  
• 1 maja 1919 roku w „Gazecie Zgierskiej” czytamy: Dzień 1 maja, jako święto proletariatu, klasa robotnicza obchodziła uroczyście. Na Rynku Jana Kilińskiego, gdzie w domu W-go Radkego Klub P.P.S posiada swoją siedzibę; zebrały się już od samego rana tłumy ludności i dzieci szkolne. Zebrani połączyli się w jeden pochód i ruszyli ze sztandarami i orkiestrą przez ulice miasta. Przybywszy na Stary Rynek pochód zatrzymał się. Tu z balkonu domu Tow. Śpiew. „Lutnia” przemawiał do tłumu członek P.P.S w bardzo trafnych słowach, podnosząc znaczenie święta majowego jako symbolu zjednoczenia proletariatu. 
  
  
• 3 maja 1919 roku „Gazeta Zgierska” publikuje: Dnia 3 maja obchodzono rocznicę Konstytucji 3 Maja 1791 r. Po deszczowym piątku nastąpiła piękna pogoda, która sprzyjała świętu narodowemu. już od samego rana słońce wysłało swe błyszczące promienie z nieba na ziemię i pocieszyło serca nasze. Miasto przybrało świąteczny wygląd, balkony i okna bogato udekorowano. W gimnazjum państwowem w Rynku Jana Kilińskiego zebrały się wszystkie cechy ze sztandarami, dzieci szkolne i t. d. O godz. 10 rano wyruszył olbrzymi pochód przy dźwiękach orkiestry przez miasto ulicą Długą do kościoła katolickiego. W kościele katolickim odbyło się uroczyste nabożeństwo. Po nabożeństwie odbył się wiec na Starym Rynku. W tym celu postawiono mównicę, obok której zgromadziło się kilka tysięcy ludzi. Znaczenie święta narodowego, jako dnia, w którym uchwalono daleko idące reformy społeczne, po pierwszym rozbiorze Polski scharakteryzował obrazowo p. Cezak. Poczem uroczystości ukończyły się. 
  
  
• 7 maja 1940 roku miały miejsce masowe aresztowania inteligencji, między innymi aresztowano J.S. Cezaka. 
  
  
• 4 maja 1942 roku w komorze gazowej w Dachau zginął ks. Jan Cesarz, kanonik Kapituły Łódzkiej, szambelan Jego Świątobliwości, proboszcz konsulator, egzaminator prosynodalny, proboszcz parafii katedralnej św. Stanisława Kostki w Łodzi, dziekan łódzki, wyświęcony we Włocławku 29 czerwca 1903 roku przez biskupa Stanisława Zdzitowieckiego, w latach 1930-1937 proboszcz zgierski. 
  
  
• 4 maja 1942 roku zmarł w trakcie transportu do komory gazowej w Dachau ks. Aleksander Falzmann, w okresie 1920-1939 proboszcz parafii ewangelicko-augsburskiej w Zgierzu. 
  
  
• 17 maja 1967 roku w Warszawie umiera Helena Wiewiórska (ur. 2 października 1888 roku w Zgierzu), pierwsza kobieta adwokat w Polsce (wpisana na listę adwokatów w marcu 1925 roku). W Zgierzu jest ulica jej imienia. 
  
  
• 15 maja 1968 roku w Zgierzu umiera dr Barbara Halina Milczarek z d. Zielińska. Od 1925 roku polonistka w zgierskich szkołach średnich, uczestniczka Tajnego Nauczania. Po wojnie nauczycielka i organizatorka zgierskich szkół średnich (była dyrektorką  Gimnazjum Przemysłowego). 

MACIEJ WIERZBOWSKI

Źródło: "Zgierz - moja przestrzeń" Nr 5/2019