Rybicki Jerzy ps. "GRAD"

kpr. pchor. Jerzy RYBICKI pseudonim "GRAD"

Syn Bolesława i Zofii, ur. 23 sierpnia 1913 roku w Zgierzu. Ojciec był urzędnikiem państwowym. Jerzy należał do ZHP. Uczył się w Gimnazjum im. S. Staszica i był członkiem Strzeleckiego Klubu Sportowego. W 1931 roku uprawiał w SKS łucznictwo. Od tegoż roku do września 1939 grał, z wielkim talentem, jako zawodnik hokeista. 

Obdarzony nieprzeciętnymi zdolnościami technicznymi przekonstruował niemą aparaturę zgierskiego Kina "Venus" na akustyczną. Dzięki niemu Zgierz, jako pierwszy spośród miast w województwie łódzkim mógł się poszczycić kinem dźwiękowym. 

Jerzy odbywał służbę wojskową w latach 1934-1935 w 10. pułku Ułanów Litewskich, następnie w Korpusie Ochrony Pogranicza. W roku 1937 został kierownikiem Sekcji Hokejowej SKS. Ożenił się w roku 1938. 

W 1939 roku brał udział w obronie Warszawy – walczył w Forcie Wolskim. Uniknął niewoli niemieckiej. W tym samym roku wstąpił w Zgierzu do konspiracyjnej grupy Polskiej Organizacji Bojowej S. Pieczyraka. 

Zagrożony aresztowaniem z początkiem 1941 roku przeniósł się do Warszawy. W marcu 1941 roku został zaprzysiężony przez por. J. Marcinkowskiego "Jura" z ZWZ-AK z batalionu "Kiliński". Rozpoczął pracę w Zakładach Radiowych Philips Werke AG przy ul. Karolkowej. Z części, które pochodziły z fabryki Philips'a, potajemnie montował odbiorniki radiowe, m.in. kilkadziesiąt egzemplarzy alarmowych odbiorników bateryjnych "OBA”. Montażu dokonywał m.in. w mieszkaniu inż. A. Dydyńskiego, także wspólnie z inż. Jarmicką. Montował, również naprawiał i konserwował inny używany w konspiracji sprzęt łączności. Był żołnierzem Bazy Lotniczej AK "Łużyce". W 1943 roku "Grad" ukończył konspiracyjną podchorążówkę.

W powstaniu otrzymał rozkaz udania się na punkt zborny, do którego dostęp odcięły wojska niemieckie. Przyłączył się do załogi broniącej fabryki farmaceutycznej Nasierowskiego przy ul. Kaliskiej. Załogę ową stanowił oddział ze Zgrupowania AK "Gustaw". 8 sierpnia 1944 roku "Grad" wraz z żoną Henryką zostali wzięci do niewoli. Uciekli z kolumny jeńców. "Grad" przedostał się do plutonu ppor. S. Kuźmińskiego "Skobiga" z 2. kompanii por. J. Marcinkowskiego "Jura" w batalionie "Piorun". 

Po powstaniu nie poszedł do niewoli. Dokonał sabotażu w fabryce Philipsa. Wyjechał z żoną na pewien czas do Bukowiny Tatrzańskiej. 

Od 1 stycznia 1950 roku pracował w Państwowej Szkole Filmowej w Łodzi. Był kierownikiem działu techniki dźwięku oraz operatorem dźwięku. Dyplom inżyniera łączności Politechniki Warszawskiej uzyskał w czerwcu 1956 roku ze specjalności elektroakustyka. Pozwoliło mu to na pracę w charakterze asystenta u prof. Romana Wajdowicza. W roku 1961 został nauczycielem akademickim w Państwowej Szkole Filmowej w Łodzi. 

Od zakończenia wojny był też działaczem Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. W okresie pracy w Szkole Filmowej był również projektantem Miejskiego Biura Projektów w Łodzi. Opracowane przez niego założenia projektowe były podstawą do realizacji szerokoekranowego Kina "Bałtyk" w Łodzi. Był także sędzią hokejowym oraz przewodniczącym Okręgowego Łódzkiego Związku Hokeja na Lodzie. Od czerwca 1965 roku do przejścia na emeryturę pracował w Wytwórni Filmów Oświatowych w Łodzi jako operator dźwięku. 

Odznaczony Warszawskim Krzyżem Powstańczym. Zmarł 22 października 1995 roku. 

opracowanie biogramu B. Kustosik (Muzeum Miasta Zgierza), 
na podstawie książki Bogdana Bejma, Od "Kedywu" do baonu "Zośka", Łódź 1994. 

*** 

Czytaj też: Biogramy powstańcze na stronie www.1944.pl