2014 - Rok Żołnierzy Tułaczy

http://rokzolnierzytulaczy.pl/

 

Rok 2014 pragniemy zadedykować Żołnierzom Tułaczom. Wybór tego roku związany jest z Polakami, których "rozrzuciła po kątach" całego świata zawierucha dziejowa. 75 lat temu wybuch II wojny światowej doprowadził miliony obywateli Rzeczypospolitej do konieczności migracji. Już we wrześniu tysiące polskich żołnierzy dostało się do niemieckich oflagów, gdzie przebywali podczas wojny. Po 17 września 1939 r. kolejne dziesiątki tysięcy dostało się do niewoli sowieckiej (trafili do syberyjskich łagrów, a wielu zostało zamordowanych w: Katyniu, Miednoje, Twerze, Charkowie, Włodzimierzu Wołyńskim i innych miejscach kaźni). Wielu poprzez obozy internowania w Rumunii i na Węgrzech przedzierało się do Francji, a po jej upadku do Wielkiej Brytanii. Walczyli we wszystkich możliwych kampaniach II wojny (Narwik, kampania francuska, Tobruk, na Atlantyku, Morzu Północnym i Morzu Śródziemnym, w bitwie o Anglię).

Część z tych, którzy przeżyli obozy sowieckie dostała się do Armii Polskiej generała Władysława Andersa. Z tą Armią ponad 100 tys. Polaków ewakuowało się poprzez Persję, Bliski Wschód do Italii, aby poprzez cały Półwysep Apeniński dążyć do Polski. Po drodze były: Monte Cassino, Bolonia i inne miasta włoskie, wyzwalane przez polskich żołnierzy.

Ci, którym nie udało się "zdążyć do Andersa" trafili do ludowego Wojska Polskiego i przeszli piekło walki pod Lenino, później patrzyli na krwawiących po drugiej stronie Wisły Powstańców Warszawskich (próbując na własna rękę iść im z pomocą), następnie krwawili na Wale Pomorskim i w walkach o Budziszyn oraz odegrali swą rolę w zdobyciu Berlina. Zdążyli jeszcze wyzwolić znaczną część Czech.

Latem 1944 r. nastąpiły wydarzenia, które znów przyniosły tysiące nowych Tułaczy. Akcja "Burza" na wschodnich terenach Rzeczypospolitej (od Wilna, Nowogródka, Równego, Łucka, Lwowa i Stanisławowa, poprzez Rzeszów, Lublin, Białystok) i jej kulminacja, czyli Powstanie Warszawskie, przyniosły nowe cierpienia. Żołnierze odtworzonych Polskich Sił Zbrojnych w kraju byli wywożeni do obozów sowieckich (najliczniej do Borowicz), lub aresztowani przez ubecję, enkawudzistów, milicję i sądy ludowego WP (Kąkolewnica Wschodnia), więzieni w poniemieckich obozach koncentracyjnych (np. na Majdanku).

Powstańcy Warszawscy trafili do niemieckich oflagów, aby - po ich opuszczeniu - dostać się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.

Po zakończeniu wojny niektórzy z nich wracali. Ci ze wschodu oczekując wybawienia z nieludzkiej ziemi. Ci z zachodu, gdyż tęsknota za rodziną i ojczyzną była większa niż strach przed niepewnym losem.

Chcielibyśmy także przedstawić środowiska polskie, które w wielu miejscach na świecie pozostały po wojnie (m.in. Wielka Brytania, Kanada i Stany Zjednoczone, Ameryka Południowa, Australia i Nowa Zelandia).

Te wszystkie wydarzenia znajdą odzwierciedlenie w projekcie "2014 - Rok Żołnierzy Tułaczy". Najważniejsze dla nas są wydarzenia związane z Polskimi Siłami Zbrojnymi na Zachodzie (w tym II Korpus Polski, bitwa o Monte Cassino oraz 1 Dywizja Pancerna gen. Maczka) i tym zagadnieniom poświęcimy największą uwagę. Inne opisane wyżej wydarzenia będziemy inicjowali, lub wspierali - w miarę naszych możliwości.

Projekt "2014 - Rok Żołnierzy Tułaczy" jest projektem ogólnopolskim. W ramach jego realizacji w poszczególnych województwach zwrócimy się do samorządów lokalnych z propozycją współpracy. Honorowy patronat nad naszym Projektem objęły następujące instytucje: Instytut Pamięci Narodowej, Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Ministerstwo Obrony Narodowej.

Liczymy jeszcze na patronat: Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministra Spraw Zagranicznych i Ministra Spraw Wewnętrznych. Do współpracy zaprosiliśmy następujące instytucje: Wspólnotę Polską, Muzeum Historii Polski, Muzeum Wojska Polskiego, Muzeum Powstania Warszawskiego, Muzeum Armii Krajowej, Fundację Kościuszkowską, Muzeum II Korpusu, Instytut Piłsudskiego, Instytut Sikorskiego, Polski Ośrodek Społeczno-Kulturalny, Muzeum w Raperswille, Ośrodek Karta, Fundacja Kresy Historii. Będziemy zapraszali do współorganizacji Roku wszystkie zainteresowane środowiska, do jakich uda nam się dotrzeć lub zgłoszą chęć współpracy.

O patronat medialny wystąpimy do: telewizji publicznych i niepublicznych, rozgłośni radiowych oraz prasy, a także mediów społecznościowych.

Nasz projekt rozpoczął się w styczniu, przy czym biogramy ruszają w lutym 2014 r.

Pierwszym jego etapem będzie umieszczenie portretów i biogramów "Żołnierzy Tułaczy" w pojazdach komunikacji miejskiej ok. 60 miast (tych, które przystąpią do Projektu). W miastach tych plakaty z portretami i biogramami wybranych osób byłyby eksponowane także w szkołach, podległych samorządowi placówkach kultury (teatry, muzea, placówki opiekuńczo-wychowawcze, świetlice itp.). Plakaty oraz inne oprawy (np. transparenty, banery itp.) pojawiłyby się także podczas imprez masowych (mecze, zawody, spotkania itp.). Do pomocy w prezentacji tych opraw zaprosimy młodzież szkolną, studencką oraz stowarzyszenia kibiców. O opracowanie biogramów "Żołnierzy Tułaczy" zwrócimy się do historyków, którzy zajmują się tą tematyką. Chcielibyśmy zaprezentować ok. 60 biogramów-plakatów w cyklach tygodniowych, na których przedstawimy wybitnych żołnierzy, kapelanów wojskowych i innych Tułaczy.

Biogramy Żołnierzy Tułaczy

Inne działania przewidziane w ramach realizacji projektu to:

• Gra planszowa "Cichociemni".
• Urządzenie pokazów w ramach Festiwalu Filmowego Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci. W ramach tego działania możliwe będzie zaproszenie gości - twórców Filmowych.
• Rozpowszechnienie plakatów i informacji związanych z projektem i biogramów Żołnierzy Tułaczy w możliwie jak największej liczbie parafii.
• Wydanie kalendarza poświęconego Żołnierzom Tułaczom.
• Tourne po Polsce sprzętu militarnego będącego w dyspozycji Fundacji Niepodległości (Halftrack, Willis, Skout Car), a także rekonstruktorów i maskotki Roku - misia Wojtka z Armii gen. W. Andersa.
• Zorganizowanie wyjazdu na Monte Cassino w maju 2014 r.
• Ogłoszenie konkursu historycznego - Epizody Niepodległości - Żołnierze Tułacze.
• Organizacja wystaw poświęconych Tułaczom.
• Wydanie książki popularno-naukowej poświęconej Żołnierzom Tułaczom.
• Opracowanie komiksu dotyczącego losów polskich Tułaczy.
• Przygotowanie płyty poświęconej kobietom Tułaczkom.
• Stworzenie portalu „Rok Żołnierzy Tułaczy".
• Wyjazd na obchody rocznicowe dotyczące wyzwolenia miast francuskich, belgijskich i holenderskich przez polskie formacje wojskowe (z udziałem Grupy Edukacji Historycznej Fundacji).
• Opracowanie kalendarium poświęconego Tułaczom.
• Przygotowanie 2-3-min. audycji radiowych i/lub telewizyjnych na każdy dzień.
• Opracowanie koszulek poświęconych Tułaczom.
• Opracowanie trasy krwiodawstwa w Polsce pod wspólnym hasłem: "Oni zrobili to wczoraj, my możemy to zrobić dziś".
• Zorganizowanie parad Polskich Sił Zbrojnych w kilku miastach Polski z udziałem rekonstruktorów oraz historycznego sprzętu wojskowego.
• Zorganizowanie mobilnej wystawy (w kilku miastach) oraz fotogramów poświęconych PSZ na podstawie własnych zasobów archiwalnych Fundacji.
• Przygotowanie projektu marketingowego: "Polska Kompania Braci" (tytuł roboczy).
• Przygotowanie Mobilnego Muzeum Polskich Sił Zbrojnych (jedn. org. Fundacji).
• Premiera filmu o Zbigniewie S. Siemaszce, pisarzu i publicyście emigracyjnym.
• Przygotowanie i przeprowadzenie programu edukacyjnego wśród polskiej młodzieży pt. "Z Misiem Wojtkiem przez historię" (tytuł roboczy) polegający na prowadzeniu lekcji historii przez specjalną ekipę Fundacji (rekonstruktorzy, pojazdy, model misia, program multimedialny, świadkowie wydarzeń itp.).
• Przygotowanie widowiska teatralnego dla najmłodszych (młodzież szkolna i przedszkolna) pt. "Miś też człowiek".
• Przygotowanie i wydanie publikacji, w tym albumów dotyczących PSZ.
• Informacja o cmentarzach polskich w Rosji, na Bliskim Wschodzie i w Europie.
• Inne działania w trakcie Roku Żołnierzy Tułaczy.

Więcej informacji na stronach:

• http://rokzolnierzytulaczy.pl/
• http://fundacja-niepodleglosci.pl/
• gen. Karol Jan Ziemski - Rok Żołnierzy Tułaczy rozpoczęty