Zielony: Zgierz - rezerwat "Ciosny"

Zgierz - siedziba Oddziału PTTK, plac Jana Pawła II 18 (dawny Stary Rynek) - ul. Piątkowska - ul. Ciosnowska - Las Dąbrówka - Malice - Rosanów - Las Lućmierz - Rosanów Stary - Kolonia Ciosny - rezerwat  jałowców "Ciosny" - szosa nr 1 (przyst. PKS Emilia)

W 1981 r. Oddział PTTK w Zgierzu podjął inicjatywę turystycznego gospodarowania malowniczych terenów położonych na pn. od Zgierza, stanowiących wyraźnie ukształtowane krańcowe fragmenty Wzniesień Łódzkich, na ich pn. skraju. Malowniczość tych terenów odkreśla dolina Dzierżązny. W pierwszym rzędzie zwrócono uwagę na unikalny w skali całego kraju rez. florystyczny jałowców "Ciosny" w Rosanowie. Na pow. ok. 10 ha nieużytków rosną wspaniałe jałowce sięgające wys. 7 m. Obecnie są one chronione w rezerwacie obejmującym pow. 2,5 ha.

Wycieczkę rozpoczynamy przy siedzibie PTTK w Zgierzu, plac Jana Pawła II 18 (dawny Stary Rynek), skąd kierujemy się natychmiast w lewo ul. Piątkowską. Naprzeciwko Parku Miejskiego szlak skręca w lewo. przechodzi obok Ośrodka Zdrowia, po czym mija budynek Łaźni Miejskiej, stanowiący wybitny przykład architektury międzywojennego dwudziestolecia. Na uwagę zasługuje znajdujący się w łaźni basen - pierwszy na ziemi łódzkiej.

Dochodzimy do ul. Ciosnowskiej, którą docieramy do toru kolejowego Łódź - Kutno (1,5 km), wybudowanego w 1923 r., przekraczamy tor i za terenem wojskowym skręcamy w lewo, utrzymując kierunek pn. Szlak wychodzi na rozległe tereny uprawne, opadające lekko w dół, w stronę pobliskiego lasu w Dąbrówce. Po lewej stronie widoczne są zabudowania i ogrody Proboszczewic. Również i w stronę Proboszczewic teren opada, bowiem bierze tam początek i przepływa Dzierżązna, w wyraźnie zaznaczającej się dolinie.

Szlak dochodzi do lasu i biegnie jego zach. skrajem. (Przeciwległym, wsch. skrajem tego lasu biegnie niebieski Szlak Ofiar Hitlerowskiego Ludobójstwa). Las Dąbrówka charakteryzuje się sosnowo - jodłowym drzewostanem i bogatym runem. Droga biegnąca skrajem lasu zagłębia się w jarze ciągnącym się do skrzyżowania z wyasfaltowaną drogą, którą dojeżdżają świąteczni turyści do ośrodka WOSiR "Malinka".

Po dalszych 500 m docieramy do wsi Dąbrówka-Malice (3,5 km), rozciągającej się wzdłuż pn. skraju lasu. Na pn. od Dąbrówki-Malice rozciągają się liczne sady, które towarzyszyć będą turyście na 2-kilometrowym odcinku szlaku, biegnącego teraz wzdłuż rozrzuconych zabudowań wieloczłonowej wsi Rosanów. Tuż po wyjściu z lasu szlak przecina wąską strugę Dzierżązny, która opływa wieś Dąbrówka-Malice, a następnie, już wzmocniona dopływami (na jednym z nich utworzone zostały zbiorniki wodne w Malince), płynie przez tereny wsi Dąbrówka Wielka i Dąbrówka - Strumiany. Droga, będąca w istocie polną, gruntową drogą, wznosi się i wyprowadza szlak na najbardziej na pn. wysuniętą krawędź Wzniesień Łódzkich. Wysokość bezwzględna tego miejsca wynosi 183 m n.p.m.

Teraz trasa nasza będzie prowadziła w dół wraz z terenem. I tak np. po osiągnięciu Lasu Lućmierskiego znajdziemy się na wysokości 165 m n.p.m., a więc niemal o 20 m niżej, a w Emilii, gdzie kończy się szlak, na wysokości 145 m, tj. o 40 m niżej niż wieś Rosanów.

Szlak dochodzi do szerokiej drogi leśnej, prowadzącej z Lućmierza (szosa nr 1) do Rosanowa. Drogą tą prowadzą: czerwony Szlak Okolic Łodzi i niebieski Szlak Pamięci Ofiar Hitlerowskiego Ludobójstwa (6 km). Po przecięciu drogi do Rosanowa idziemy zielonym szlakiem na wsch., skrajem Lasu Lućmierskiego. Szlak nasz wije się wśród wysokich brzóz i starych sosen. Po prawej stronie trasy widoczne są zabudowania typu willowego, pochodzące z okresu międzywojennego. Trasę przecinają ścieżki leśne. Osiągamy wkrótce rozwidlenie dróg; droga odchodząca w lewo biegnie pn. skrajem lasu do szosy nr 1, natomiast drogą w kierunku pn.-wsch. kontynuuje swój bieg nasz szlak.

Za rozwidleniem, po lewej stronie trasy, widoczny jest dom z czerwonej cegły, z ciekawym, arkadowym podcieniem. Trasa wprowadza nas do wsi Rosanów Stary. Po 500 m dochodzimy do poprzecznie biegnącej drogi, która łączy wieś z przyst. w Emilii na szosie nr 1.

Szlak skręca w lewo i dociera wkrótce do drogi odchodzącej w prawo, w kierunku pn. Droga ta biegnie wśród zabudowań i ogrodów wsi Kolonia Ciosny (wskazuje na to również przydrożna tablica). Można się nią dostać do pn, skraju rezerwatu, obejść go następnie od strony zach. i wyjść na drogę, którą biegnie szlak. Tymczasem szlak zielony mija ww. drogę i docieraja do szerokiej uliczki, kończącej się wysokim ogrodzeniem z metalowej siatki, z szeroką bramą, zamkniętą na kłódkę (7,5 km). Jest to właśnie wejście na teren rezerwatu jałowców "Ciosny". Tuż przy siatce i w głębi ogrodzonego terenu widoczne są wyniosłe kolumny jałowców, tworzących koliste kępy, wewnątrz puste, będące swoistymi altanami. Pnie jałowców osiągają u dołu obwód od 10 do 20 cm oraz wys. 5 m. Jest to jedyne skupisko jałowców o tej wysokości w całej Polsce.

Rezerwat jest w zasadzie niedostępny dla przygodnych turystów, znajduje się pod administracją Leśnictwa Lasów Prywatnych, z siedzibą w Zgierzu. Tam właśnie należy kierować zgłoszenia i uzgadniać możliwość wejścia na teren rezerwatu, ale tylko w zorganizowanych grupach, pod fachowym i odpowiedzialnym kierownictwem, np. nauczyciela, przodownika turystyki pieszej lub przewodnika-krajoznawcy. Rezerwat stanowi swojego rodzaju wyspę wśród okalających go działek rekreacyjnych i musi być ogrodzony, aby uniknąć zniszczenia przez amatorów grzybów.

Dla turystów, którym uzyskanie możliwości wejścia na teren rezerwatu sprawia trudność, widok jałowców zza ogrodzenia musi niestety wystarczyć. Po wyjściu z uliczki prowadzącej od bramy rezerwatu, skręcamy w prawo i wracamy na drogę, którą dotarliśmy do rezerwatu.

Po drodze mijamy z prawej strony ścieżkę, którą można obejść rezerwat od pn. Kończą się tereny zalesione. Szlak wychodzi na równoległe pola, wśród których biegnie do widocznej szosy nr 1. Na szosie, na wprost drogi, którą przyszliśmy, znajduje się przystanek tramwaju nr 46, którym można wrócić do Łodzi.

A. Banasiak, C. Jaworska-Maćkowiak, T. Maćkowiak, J. Majer "Okolice Łodzi" - przewodnik turystyczny; Wydawnictwo PTTK "Kraj"; Warszawa 1988. (trasa 5).