Józef Rajski

29 września 2005 r. zmarł pierwszy Prezes powojennego Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" w Zgierzu - Józef Rajski.

Urodził się w 1915 roku, przeżył 90 lat. Do "Sokoła" wstąpił już wieku 15 lat, uczestnicząc ochoczo we wszystkich ćwiczeniach i zajęciach. Cechowało Go wysokie poczucie patriotyzmu i pielęgnowanie dobrych tradycji.

We wrześniu 1939 roku brał udział w walkach obronnych kraju i został ranny.

Osadzony przez Niemców w obozie jenieckim, zdołał powrócić dopiero w marcu 1945 roku.

Żegnamy z żalem naszego Honorowego Prezesa św. pamięci druha Józefa Rajskiego, który położył wiele zasług dla sokolstwa nie tylko zgierskiego. Wyrazem jego przywiązania do idei sokolej jest fakt, że życzył sobie być pochowanym w umiłowanym mundurze sokolim, co zostało spełnione dzięki aprobacie jego małżonki Jadwigi. Mundur ten, który z dumą nakładał na siebie był pierwszym w naszym regionie i uszyty własnoręcznie przez żonę.

W 1947 roku usiłował wraz z grupą przedwojennych "Sokołów" reaktywować "Sokoła" w Zgierzu, ale ówczesne władze nie zezwoliły na taką działalność. Dopiero po powstaniu "Solidarności" - dzięki Jego usilnym staraniom oraz włączeniu się dawnych członków i sympatyków "Sokoła", a także Jego brata Władysława - zdołano reaktywować "sokole gniazdo", a jego główny organizator - Józef Rajski został prezesem. Pierwsze zebranie odbyło się w zaprzyjaźnionej "Lutni".

Pomagał też przy powołaniu "gniazda Sokoła" w Łodzi. Na Zlocie Sokolstwa w Poznaniu został uhonorowany Srebrną Gwiazdą Zasługi Sokolstwa Polskiego w Ameryce. Spośród wielu odznaczeń i wyróżnień posiadał też Krajową Odznakę im. Jana Pawła II - za odwiedzenie wielu sanktuariów religijnych w Polsce.

Jest inicjatorem umieszczenia na frontonie Urzędu Miasta Zgierza - tablicy z nazwiskami zgierzan poległych w obronie ojczyzny w latach 1914-1920, a także repliki pamiątkowej tablicy z wizerunkiem krzyża 31 pułku Strzelców Kaniowskich - ufundowanej w 1927 roku mieszkańcom Zgierza przez żołnierzy tego pułku.

Mimo pogarszającego się stanu zdrowia nie zrezygnował z działań. Opracował i wydał 50-stronicową, patriotyczno-historyczną broszurę z unikatowymi kserokopiami zdjęć pt. "Historia Grobu Nieznanego Żołnierza w Warszawie", a następnie drugą "Cmentarz Orląt Lwowskich". Obydwu opracowań dokonał jeszcze przed laty, gdy o tych sprawach nie było żadnych publikacji. Ponadto prenumerował i propagował czasopismo "Polska Semper Fidelis" - organ miłośników Lwowa i Kresów Wschodnich. Ciągle był z nami w kontakcie i dopytywał się o stan naszego zgierskiego gniazda, którego żywotna działalność bardzo go cieszyła. W maju bieżącego roku otrzymał od władz wojskowych nominację na porucznika Wojska Polskiego.

Józef Rajski w pewnym okresie czasu był też prezesem Towarzystwa Śpiewaczego im. Karola Szymanowskiego w Łodzi. Przez następne lata działał w Towarzystwie Śpiewaczym "Lutnia" w Zgierzu. Od 1970 roku pełnił funkcję jego wiceprezesa.

Józef Rajski był już ostatnim z grona zgierskich przedwojennych "Sokołów".

W uroczystościach pogrzebowych udział wzięły: poczty sztandarowe oraz członkowie "Sokoła", "Lutni", a także przedstawiciele Kombatantów z Łodzi.

Na podst. "Ilustrowany Tygodnik Zgierski" Nr41 (713) 11-17.10.2005 r.