Piaskowice

Piaskowice miały dość wyraźnie zaznaczone granice. Wschodnia - prosta jak strzelił - dzisiejsza ulica Miroszewska, południowa i zachodnia - wspomniany w poprzednim odcinku ciek, północna - Bzura.

Piaskowice mają bardzo starą metrykę - pierwsza wzmianka to 1391 rok. Nas interesuje nazwa. W najstarszych zapiskach figuruje jako: Pezkouicze, Peskouicze, Pesscouice czy Peskowice. Bardzo często wymieniana była jako Pieskowice. Czy można tę nazwę łączyć z piaskiem czy z pieskiem? Badacza bardzo często mylą jeszcze informacje o innych, podparzęczewskich Piaskowicach. Istnieją przypuszczenia, że nazwa ta ma coś wspólnego jednak z pieskami. Może hodowano tu psy na potrzeby dworu w Łęczycy lub w Zgierzu. Byłaby więc to wieś służebna typu: Łagiewniki czy Skotniki.

Teorii tej przeczy forma nazwy, a konkretnie to - ice. Nazwa taka, patrymonialna, oznacza potomków założyciela. Tutaj kolejna trudność. W istniejących zapiskach brak imienia lub nazwiska zbliżonego nawet do Pieska lub Piaska. Co prawda od przeszło 100. lat występuje w tej wsi (teraz mieście) nazwisko Piaskowski, ale mogę zaręczyć, że nie ma nic wspólnego z dziejami tej nazwy.

Same Piaskowice miały bardzo ciekawe dzieje. Jako ciekawostkę można podać fakt, że w czasie, gdy stanowiły własność klasztoru łagiewnickiego to produkowano tu cegłę, z której klasztor zbudowano. Późniejsza cegielnia (własność Kurowskich i Nawrockich) nie miała z tamtą nic wspólnego, choć też cegły piaskowickie "brały" udział w budowie wielu domów i kościołów zgierskich.

Miały też Piaskowice udział w rozwoju przemysłu szklarskiego. W rejonie dzisiejszej ulicy Piaskowice znajdowała się na przełomie XVIII i XIX wieku huta szkła. Hutę w końcu XIX wieku zbudowała rodzina Amerów. Na terenie parafii zgierskiej mieli jeszcze huty w Sokołowie, Wierzbnej (dzisiejszy Aleksandrów). Huta najprawdopodobniej na cześć jednego z członków tej dość licznej rodziny, Karola nosiła nazwę Karolin. Zapiski z 1791 r. mówią: Huta in Piaskowice Karolin nuncupata Colonia nova. Huta w Piaskowicach Karolin zwana, nowa kolonia. W 1793 r. mamy już "winowajcę" - Hon. Carolo Amer Magistro de dicta Huta - Uczciwy Karol Amer zarządzający wzmiankowaną Hutą. Nazwa Karolin zanika już w początkach XIX wieku i zakład występuje jako Huta Piaskowska (częściej jako Pieskowska). W 1811 roku występuje jako Huta Aniołów, później znów jako Huta Pieskowska lub Huta Pieskowice. W 1812 roku znamy już nowego właściciela (dzierżawcę). Był nim Urodzony Wojciech Jaroszewski "Possessor Huty Piaskowice". Po tej dacie nie spotkałem już nazwy Huta. Prawdopodobnie upadła (inne też nie wytrzymały próby czasu i w latach 20. praktycznie hut w okolicy nie było).

Dość dziwny był sposób przyłączenia Piaskowic do Zgierza. W 1954 r. przyłączono część zwaną Kolonia Piaskowice, Piaskowice Place i Piaskowice Pieńki. Same Piaskowice tzw. Starą Wieś przyłączono dopiero w 1988 r.

Ciekawych szerszych dziejów Piaskowic odsyłam tradycyjnie do cyklu artykułów w ITZ.

Maciej Wierzbowski

Na podst. "ITZ" Nr 8 (24.02.-02.03.2009 r.)