XLV Zgierskie Spotkania Muzealne - relacja

W czwartek 1 grudnia 2016 r. odbyły się 45. Zgierskie Spotkania Muzealne.

Tym razem mogliśmy wysłuchać wykładu "Orzeł Biały - uwagi na temat herbu Państwa Polskiego w XX wieku". Ze względów zawodowych o naszym godle państwowym nie mógł opowiedzieć prof. dr hab. Marek Adamczewski. Godnie zastąpił go dr Tomasz Pietras, który współpracuje z panem profesorem na jednej katedrze, zajmując się tymi samymi zagadnieniami heraldycznymi.

Wykład opowiadał o historii znaków Państwa Polskiego od początku XX wieku. Konieczne było jednak sięgnięcie do dalszej historii heraldyki państwowej naszego kraju, z racji na wzorce, do których odwoływali się heraldycy i projektanci w wieku XX, tworząc wszystkie obowiązujące ustawowo i nie tylko wzory Orła Białego w XX wieku. Pierwsze, wyobrażenia orłów powstawały jeszcze w czasach zaborów. Pojawiały się one na sztandarach i pieczęciach cechowych, widokówkach oraz naklejkach patriotycznych. Po odzyskaniu niepodległości Polska musiał odtworzyć godło, które utraciła przed laty dostając się w niewolę trzech sąsiadów. Pierwszym urzędowym Orłem Białym był orzeł z 1919 w stylu klasycystycznym, nawiązujący bezpośrednio do czasów, kiedy Rzeczpospolita straciła suwerenność, czyli do końca wieku XVIII. Otrzymał on zamkniętą koronę z krzyżem, mimo że jej obecność wśród wielu heraldyków i polityków budziła wątpliwość, ponieważ II RP nie była już królestwem. Nasze godło państwowe w latach międzywojennych zostało jednak zmienione, dokładnie w roku 1927.

Piłsudczycy postanowili odwołać się do dalszej tradycji, do okresu stanisławowskiego, złotego wieku ostatnich Jagiellonów. Orzeł ten z drobnymi poprawkami przetrwał do dnia dzisiejszego. W okresie komunistycznym został on w małym stopniu zmieniony - "złożył swą koronę u stup narodu pracującego miast i wsi".

Obecnie obowiązuje wzór, który został poprawiony na przełomie roku 1989 i 1990. Co ciekawe, jak podkreślał dr Pietras, nie jest on heraldycznie właściwy i wymaga drobnych poprawek. 

Więcej o godle Rzeczpospolitej Polskiej można przeczytać na stronie internetowej prowadzonej przez dr Tomasza Pietrasa pod tym adresem: http://orzelbialy.edu.pl. 

• 

  XLV Zgierskie Spotkania Muzealne - fot. MMZ

• 

  XLV Zgierskie Spotkania Muzealne - fot. MMZ

• 

  dr Tomasz Pietras - fot. MMZ

• 

  XLV Zgierskie Spotkania Muzealne - fot. MMZ

Źródło: Muzeum Miasta Zgierza