Przywrócenie należytego stanu Pomnikowi Stu Straconych w Zgierzu (2020)

Gmina Miasto Zgierz jest realizatorem projektu "Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju - Przywrócenie należytego stanu Pomnikowi Stu Straconych w Zgierzu".

Projekt dofinansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury, uzyskanych z dopłat ustanowionych w grach objętych monopolem państwa, zgodnie z art. 80 ust 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, w ramach realizacji zadania "Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju 2020".

Zakres działania

Gmina Miasto Zgierz złożyła wniosek o uzyskanie dofinansowania, obejmujący przeprowadzenie kompleksowych działań polegających na odrestaurowaniu/renowacji samego pomnika. Dzięki kompleksowym działaniom założonym w ramach przedmiotowego projektu zakończony zostanie proces odrestaurowania Pomnika Stu Straconych wraz z krzyżem. Stanowić to będzie jeden z etapów prac na tym obszarze. 

W ramach tych działań przewiduje się: 

1. Remont nawierzchni wyniesienia wokół pomnika; 
2. Wykonanie oświetlenia punktowego bryły pomnika; 
3. Nadzór inwestorski. 

Pomnik Stu Straconych w Zgierzu wzniesiono w 1969 r. z betonu, według projektu łódzkiego rzeźbiarza Antoniego Biłasa, w miejscu, w którym 20 marca 1942 r. niemieccy okupanci rozstrzelali stu Polaków. Jeszcze w latach 40. XX wieku, na miejscu zbrodni, nazwanym później Placem Stu Straconych, wystawiony został pierwszy obelisk, zwieńczony niewielkim krzyżem. W 2017 roku dzięki pozyskaniu dofinansowania w ramach Programu MKiDN przeprowadzono ekspertyzę techniczną pomnika, sporządzono program prac konserwatorskich oraz przeprowadzono remont bryły pomnika i cokołu. W 2018 roku w ramach projektu "Modernizacja Infrastruktury zielonej na terenie miasta Zgierza" współfinansowanego przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Spójności przeprowadzona została kompleksowa modernizacja Placu Stu Straconych. Wymieniona została nawierzchnia placu z jednoczesną redukcją utwardzenia na rzecz terenów zielonych, dokonano uporządkowania zieleni i wykonano nowe nasadzenia. 

Pomnik i Plac Stu Straconych znajdują się w obszarze części miasta Zgierza, w którym występuje koncentracja negatywnych zjawisk społecznych, środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych i technicznych. Przeprowadzone prace przyczynią się do osiągnięcia rezultatów jakościowych: 

• polepszenia wizerunku Gminy Miasto Zgierz w oczach rodzin ofiar rozstrzelanych, 
• polepszenia wizerunku Gminy Miasto Zgierz w oczach mieszkańców miasta Zgierza, okolic i osób przyjezdnych, 
• wprowadzenia ładu przestrzennego w tym obszarze, co stanowi zarazem realizację założeń "Lokalnego Programu Rewitalizacji Zgierza 2014-2020+", 
• umocnienie pozycji Gminy Miasto Zgierz na mapie regionu, 
• polepszenie świadomości historycznej mieszkańców Zgierza. 

Pomnik jest wpisany do gminnej ewidencji zabytków i jako taki podlega ochronie konserwatorskiej.

Odbiorcy zadania

Odbiorcami zadania są przede wszystkim mieszkańcy Zgierza we wszystkich grupach wiekowych i społecznych: dzieci i młodzież szkolna, delegacje szkolne z pocztami sztandarowymi, harcerze Hufca Zgierz Związku Harcerstwa Polskiego im. Wojska Polskiego, duchowieństwo, organizacje kombatanckie, związkowe i stowarzyszenia. Modernizacja Pomnika Stu Straconych pozwoli także na poprawę świadomości o miejscu pamięci wśród mieszkańców całego regionu.

W dniu 22 czerwca 2020 r. Gmina Miasto Zgierz podpisała z Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego umowę na " Miejsca pamięci i trwałe upamiętnienia w kraju - Przywrócenie należytego stanu Pomnikowi Stu Straconych w Zgierzu ".

Wartość zadania i dofinansowania

• Całkowita wartość zadania wynosi: 150 000,00 zł
• Wartość dofinansowania ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego: 120 000,00 zł
• Środki własne Gminy Miasto Zgierz: 30 000,00 zł

Termin realizacji zadania:

• od 1 czerwca 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.