Stanisław Olesza

Zgierska służba medyczna miała w swych szeregach wielu znanych i cenionych lekarzy, którzy byli także organizatorami społecznych placówek zdrowia. Na szacunek i pamięć zasługuje niejeden z nich, lecz może będzie mi wybaczone, że zajmę się tylko dwiema osobami: doktorem Stanisławem Oleszą i doktorem Stanisławem Fijałkowskim. Los zapewne tak sprawił, że ci dwaj wybitni lekarze pełnili funkcje dyrektorów szpitala miejskiego w Zgierzu.

Stanisław Olesza urodził się 23 grudnia 1902 r. w majątku Widoki na Białorusi. Jego ojciec był lekarzem. Stanisław uczęszczał do szkoły średniej w Petersburgu. Później rodzina przeniosła się na północ Rosji, do leżącego nad Morzem Białym Archangielska, gdzie ojciec dostał pracę, zaś syn kontynuował naukę w gimnazjum i następnie po pomyślnie zdanych egzaminach otrzymał świadectwo dojrzałości.

W czasie trwania wojny domowej w Rosji rodzina Oleszów powraca do Polski. Jednakże podczas tej niezwykłej "podróży" Stanisław zapada na tyfus. Rodzice pozostawili chorego syna pod opieką generała Józefa Hallera, z którym powrócił do kraju.

Studia medyczne rozpoczął i ukończył na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. I pracował tam jako asystent prof. Kowalskiego. Nagła śmierć ojca zmusiła Stanisława Oleszę do powrotu do Łodzi (gdzie mieszkał ojciec).

W okresie międzywojennym pracował w Łodzi w szpitalu (obecna jego nazwa - M. Curie- Skłodowskiej), potem w szpitalu przy ul. Łagiewnickiej. Prywatną praktykę otworzył w Zgierzu w 1932 r., lecz nadal mieszkał w Łodzi.

W czasie okupacji przeniósł się do Zgierza. Był czynnym członkiem najpierw ZWZ, a później Armii Krajowej. Pomagał wielu ludziom zagrożonym aresztowaniem przez gestapo.

W drugim dniu wyzwolenia Zgierza spod okupacji niemieckiej, wraz z żoną Marią i nauczycielką Zofią Kubiak (Czajkowska) organizuje szpital w budynku przedwojennej "kasy chorych" przy ul. Dąbrowskiego. Kolejne starania doktora o lepsze i większe pomieszczenia dla szpitala miejskiego nie ustają. Wyprawa zgierskiej delegacji do Warszawy (wśród niej był dr Olesza) została uwieńczona powodzeniem, ale niestety w drodze powrotnej samochód wpadł w poślizg pod Łowiczem. Są zabici i ranni. Ciężko ranny zostaje dr S. Olesza. Było to 11 lutego 1947 r. Doktora leczą w Łowiczu, potem w klinice warszawskiej. Później wraca do zdrowia w Zgierzu. To, że w ogóle przeżył wypadek, zawdzięczał wielkiemu oddaniu żony, która go pielęgnowała w pierwszym okresie po wypadku.

Jednakże stan zdrowia nie pozwolił mu na kontynuowanie odpowiedzialnej pracy i złożył rezygnację z funkcji dyrektora szpitala 31 grudnia 1952 r. Ale utrzymywał nadal kontakty ze szpitalem.

Warto i trzeba powiedzieć, że to dr Olesza powołał Oddział Ginekologii i Położnictwa w szpitalu Miejskim. Poza tym był założycielem i kierownikiem Poradni Chorób Kobiecych przy ul. Dąbrowskiego i pracował tam do końca lat 50-tych.

Zmarł 13 lipca 1962 r. Został pochowany na cmentarzu przy ul. Piotra Skargi w Zgierzu.

W opinii fachowców i chorych był świetnym lekarzem ginekologiem i położnikiem. Był także dobrym, uczynnym i prawym człowiekiem.

Szczepan Mikołajczyk
"Wybitni Zgierzanie - z urodzenia i z wyboru"
Fundacja Muzeum Miasta Zgierza
Zgierz 1994 

Zobacz też "Album z negatywami 105 fotografii dr. Stanisława Oleszy"  na stronie Muzeum Miasta Zgierza