Sokołówka, Sokołów

Jeszcze jedna staroć. W jednym z zapisów na rzecz parafii św. Katarzyny w Zgierzu oczywiście. W starej wizytacji z 1779 r. czytamy: "Dla powiększenia zaś uposażenia kapelana i zaopatrzenia ubogich są zapisy i donacje przez różne osoby w różnym czasie, częściowo w sumach pieniężnych, częściowo w rolach i gruntach, z których pierwszy na roli o pięciu składach zwanej Suchorska [Siechorska?] dokonany przez małżonków Jana i Jadwigę obywateli zgierskich dnia 6 czerwca 1608 roku." Mamy więc kolejną zagadkę. Czy to nazwa od nazwiska? Czy taka była nazwa tego kawałka roli?

Na wielu współczesnych planach Zgierza, strumyk wypływający z Lasu Chełmskiego, nomen omen w rejonie ulicy Mokrej, i płynący przez Nową Gdynię i następnie wzdłuż południowej granicy miasta, nosi nazwę Sokołówka. Jest to kłamstwo. Dziwne, bo wydawcy niektórych planów powołują się na uzgodnienia z Urzędem Miasta. Widocznie urzędnicy nie czytają Statutu Miasta, zwłaszcza jego części opisującego miejskie granice. O ile pamiętam, to opisana tam rzeczka (strumyk) jest bez nazwy. Patrz załącznik nr 1 do Statutu Miasta. Skąd więc ta nazwa? Tym bardziej, że na terenie Łodzi też płynie rzeczka Sokołówka. To, która jest prawdziwa?

Nazwa pochodzi od miejscowości Sokołów, dawnej wsi parafii zgierskiej, a obecnie część miasta Łodzi. Faktem jest, że wielu zgierzan tak ten strumyk nazywało. A przecież posiada piękną historyczną nazwę Wiekczyzna. Wspomina o niej ks. Żaboklicki (1784) - "Rzeczka, Wiekczyzna tak zwana, poczyna się w borze o ćwierć mili od Zegrza, od wschodu słońca zimowego płynie borem na zachód przez drogi do Kałow, Sokołowa i Pabianki samymi borami aż pod most Brużycy Wielkiej, od którego w łąkach bruzyckich łączy się z rzeczką Bzurą". Wydawca opatruje to następującym komentarzem: "Dziś rzeczka bez nazwy na południe od Zgierza, bierze początek z miejskiego lasu zgierskiego. Przepływa las ten, kolonię Piaskowice i połączywszy się z rzeczką, zwaną dawniej "Brzoza", uchodzi do Bzury. Perthées umieścił ją na swej mapie z nazwą "Wiekczyzna"". U Gilly'ego istnieje bez nazwy.

Perthées i Gilly to wydawcy map z końca XVIII i początku XIX wieku.

Faktem jest także, że w początkach XIX wieku, gdy parcelowano majątek Sokołowski powstała tam kolonia zwana w 1802 r. - "Colonia Wietczyzna"; w 1803 i 1804 r. "Wiechczyzna"; a w 1806 r. - "Wiechczyzna Budy". To późniejszy Okręglik.

Żeby było śmieszniej to na jednej z planistycznych map naszego regionu zobaczyłem kiedyś nazwę "Wrząca".

Maciej Wierzbowski

Na podst. "ITZ" Nr 42 (20-26.10.2009 r.)