Sytuacja na składowisku odpadów niebezpiecznych "Boruta"

30 września 2024 roku Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski podpisał kluczowy wniosek, który umożliwi miastu pozyskanie ponad 17 milionów złotych z Krajowego Planu Odbudowy.

Środki zostaną przeznaczone na likwidację zagrożeń ekologicznych po byłych Zakładach Przemysłu Barwników "Boruta". Działania w ramach projektu obejmą m.in.: inwentaryzację i ocenę stanu środowiska na obszarach zdegradowanych, przygotowanie planu poprawy stanu środowiska i jego realizację, skuteczne zabezpieczenie niebezpiecznych odpadów. 

- To kolejny krok w tej wielkiej sprawie. Od dawna informowałem o tym, że środki były dla Zgierza zapisane. Teraz zrobiliśmy formalny krok do ich uzyskania. Naszym priorytetem jest bezpieczeństwo mieszkańców i ochrona środowiska. Dzięki tym funduszom będziemy mogli rekultywować przestrzeń, która dzisiaj jest zagrożeniem dla zdrowia i życia. – powiedział prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski. 

Przejęcie terenów składowisk przez gminę Zgierz oraz uzyskanie dofinansowania z KPO umożliwiło władzom Zgierza na przystąpienie do kompleksowej rekultywacji terenów zdegradowanych.

Program ten zakłada trzy główne zadania, które zostaną zrealizowane do 2026 roku.

Zadanie 1: Inwentaryzacja terenu i kompleksowa ocena stanu środowiska
Pierwszy etap obejmuje wykonanie inwentaryzacji terenów zdegradowanych, w tym inwentaryzacji geodezyjnej oraz aktualizacji mapy zasadniczej. W ramach tych działań stworzone zostaną mapy z dokładnym odwzorowaniem lokalizacji składowisk odpadów, dróg dojazdowych, piezometrów oraz innych elementów infrastruktury. Obejmuje to także naniesienie elementów przyrodniczych, takich jak drzewa i krzewy, wraz z ich szczegółowym opisem.
Prace te będą realizowane od 2 stycznia 2025 roku i potrwają do 30 czerwca 2025 roku.

Równocześnie przeprowadzone zostaną badania terenowe i laboratoryjne mające na celu dokładne zbadanie stanu składowisk historycznych odpadów przemysłowych. Zostaną wykonane badania dotyczące warunków geologicznych, hydrologicznych oraz stabilności składowisk. Ocena ta pozwoli określić zagrożenia wynikające z dalszego istnienia tych składowisk. Termin realizacji tego zadania również przypada na okres od 2 stycznia do 30 czerwca 2025 roku.

Zadanie 2: Analiza wyników badań i przygotowanie planu rekultywacji
W drugim etapie projektu, który rozpocznie się we wrześniu 2025 roku, planowane jest przeprowadzenie szczegółowej analizy danych zebranych podczas oceny stanu środowiska. Na podstawie tych informacji opracowana zostanie pełna dokumentacja dotycząca planu rekultywacji terenu zdegradowanego. Celem tego zadania jest przygotowanie szczegółowego harmonogramu działań naprawczych, które zostaną wdrożone w kolejnym etapie programu. Realizacja zadania potrwa od 22 września 2025 roku do 30 czerwca 2026 roku.

Zadanie 3: Zabezpieczenie terenów i działania wspierające
Trzeci etap obejmuje działania związane z zabezpieczeniem terenów składowisk oraz wspieranie poprzednich zadań w zakresie badawczo-analitycznym. Kluczowe działania to wyłonienie grupy ekspertów, którzy będą doradzać przy realizacji prac, oceniać dokumentację i nadzorować wykonanie prac rekultywacyjnych. W ramach tego zadania przewidziano również budowę systemu monitoringu oraz ogrodzenie obszarów składowisk, co ma na celu zapobieganie dalszemu rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń.
Realizacja prac planowana jest od 2 stycznia 2025 roku do 30 czerwca 2026 roku.

Dodatkowo, w okresie od czerwca 2025 roku do grudnia 2025 roku zostaną podjęte działania związane z utylizacją uszkodzonych wyrobów zawierających azbest oraz innych odpadów zalegających na wierzchowinie składowisk.
W ramach zabezpieczenia terenów planowana jest również budowa instalacji do odbioru odcieków ze składowisk historycznych odpadów niebezpiecznych.
Prace te będą realizowane od czerwca 2025 do czerwca 2026 roku.

Innym ważnym elementem jest opracowanie metody fizykochemicznej do zapobiegania samozapłonowi odpadów komunalnych zdeponowanych nielegalnie na składowisku gipsów i popiołów.
Prace badawczo-rozwojowe rozpoczną się w styczniu 2025 roku i potrwają do czerwca 2026 roku.

Projekt „Poprawa stanu środowiska na rozpoznanym wielkoobszarowym terenie zdegradowanym obejmującym dawne tereny Zakładów Przemysłu Barwników „Boruta” w Zgierzu, położonym przy ul. Miroszewskiej 54-60, ul. Waleriana Łukasińskiego 15/17, ul. Andrzeja Struga 30” to inwestycja w przyszłość Zgierza i jego mieszkańców, która przyczyni się do podniesienia jakości życia w mieście i regionie. Oczyszczenie terenów i ich zabezpieczenie umożliwi także ponowne ich wykorzystanie, co stworzy nowe możliwości inwestycyjne i gospodarcze dla miasta Zgierza.
Działania miasta pokazują, że władze Zgierza traktują problem składowisk poważnie i dążą do jego jak najszybszego rozwiązania.

Ostateczne zakończenie projektu planowane jest na czerwiec 2026 roku.

29 sierpnia 2024 roku na wniosek Prezydenta Miasta Zgierza, w czasie IV sesji Rady Miasta Zgierza przyjęto uchwałę (numer IV/99/2024) dotyczącą składowisk odpadów niebezpiecznych na terenach dawnych Zakładów Przemysłu Barwników "Boruta".

- Przyjęta uchwała umożliwia nam pozyskanie funduszy z Krajowego Planu Odbudowy na działania zabezpieczające i przygotowawcze zmierzające do rekultywacji zdegradowanych terenów "Boruty", co pozwoli na przeprowadzenie kompleksowych działań środowiskowych. To szansa na przywrócenie tych obszarów do stanu, który przyniesie korzyści nam wszystkim. – powiedział Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski. 

4 września 2024 roku na wniosek Prezydenta Miasta Zgierza, w czasie kontynuacji IV sesji Rady Miasta Zgierza przyjęto uchwałę (numer IV/105/2024) wprowadzającą kluczowe przepisy porządkowe, które zakazują wstępu osobom nieuprawnionym na obszary składowisk odpadów niebezpiecznych na terenach dawnych Zakładów Przemysłu Barwników "Boruta".

- To działanie ma na celu ochronę zdrowia i życia mieszkańców, ponieważ tereny te wciąż kryją w sobie zagrożenia związane z dawnymi odpadami przemysłowymi. Naszym priorytetem jest zapewnienie Wam bezpieczeństwa, a ta uchwała to wyraz naszej odpowiedzialności za wspólne dobro. To już druga kluczowa uchwała, zaproponowana przeze mnie i związana z tymi terenami. To działania, które wpisują się w naszą długofalową strategię zabezpieczenia tych obszarów, pozyskiwania środków zewnętrznych i likwidacji niebezpiecznych odpadów. – powiedział Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski. 

28 maja 2024 roku nasze miasto sfinalizowało przejęcie terenów po byłych zakładach "Boruta" w Zgierzu od Skarbu Państwa.

- Ten moment to przełom, który otwiera przed nami nowe możliwości, ale także nowe wyzwania - od dzisiaj możemy rozpocząć formalny proces pozyskiwania środków na zabezpieczenie tych terenów oraz docelowo przeprowadzenie procesu ich rekultywacji . Na pewno bez wsparcia zewnętrznych środków nie uda się tego zrobić. Dzięki środkom z Krajowego Planu Odbudowy (KPO) będzie możliwe rozpoczęcie efektywnego zabezpieczenia terenów po byłych zakładach "Boruta" w Zgierzu. KPO, ma na celu wzmocnienie odporności społeczno-gospodarczej Polski, zwracając uwagę na inwestycje ekologiczne i zrównoważony rozwój. Tereny w Zgierzu są już wskazane w ustawie o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych jako jedne z 5 miejsc (miast) w Polsce, które może wprost otrzymać środki na rekultywację - powiedział Prezydent Miasta Zgierza Przemysław Staniszewski. 

26.07.2023 roku w Urzędzie Miasta Zgierza podpisano umowę na wykonanie przez Sieć Badawczą Łukasiewicz naukowego opracowania stanowiącego "Określenie wpływu na środowisko oraz technologii i kosztów rekultywacji niezrekultywowanych składowisk odpadów, usytuowanych na nieruchomościach położonych w Zgierzu przy ul. Miroszewskiej, Łukasińskiego oraz przy ul. Andrzeja Struga". 

Sygnatariusze umowy zadeklarowali także złożyć razem wniosek o przyznanie unijnego projektu w ramach konkursu HORIZON-CL6-2024-ZEROPOLLUTION-02-1 "Holistic approaches for effective monitoring of water quality in urban areas". 

To II etap przedsięwzięcia pn. "Określenie obecnego stanu niezrekultywowanych składowisk odpadów, ich wpływu na środowisko oraz technologii i kosztów ich rekultywacji" w ramach projektu "Zgierz-nowoczesne miasto po godzinach” współfinansowanego ze środków Mechanizmu Finansowego EOG 2014-2021 w ramach programu "Rozwój Lokalny".

Pełna treść artykułu 

I. Rozpoznany stan składowisk odpadów.

Występujące na terenach byłych Zakładów Przemysłu Barwników "Boruta" w Zgierzu trzy składowiska odpadów niebezpiecznych usytuowane są na nieruchomościach, położonych w Zgierzu przy:

• ul. Miroszewskiej 54-60, na której występuje składowisko odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych i częściowo składowisko gipsów i popiołów, 
• ul. Waleriana Łukasińskiego 15/17, na której występuje część składowiska gipsów i popiołów, 
• ul. Andrzeja Struga 30, na której występuje tzw. wysypisko "za Bzurą". 

Uprzednio na terenach ww. nieruchomości odpady składowały Zakłady Przemysłu Barwników "Boruta". Po zakończeniu działalności tych zakładów ww. nieruchomości we władanie objęła Eko-Boruta Sp. z o. o. nabywając od Skarbu Państwa prawo użytkowania wieczystego. Spółka ta na mocy decyzji administracyjnych wydanych przez Wojewodę Łódzkiego, a następnie przez Marszałka Województwa Łódzkiego na terenie ww. składowisk prowadziła gospodarkę odpadami. Finalnie na ww. terenie w wielu aspektach Spółka prowadziła działania niezgodne z wydanymi zezwoleniami, jak również nie wywiązała się z obowiązków nałożonych w decyzjach. Ponadto w księgach wieczystych prowadzonych dla ww. nieruchomości wpisywane były obciążania oraz hipoteki zabezpieczające nieuregulowane przez ww. Spółkę należności wobec Skarbu Państwa oraz Gminy Miasto Zgierz. Poza tym ww. Spółka posiadała inne zobowiązania. Eko-Boruta Sp. z o. o. mimo pozyskania środków publicznych nie zakończyła rekultywacji składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych, zaprzestała finansować odprowadzanie odcieków ze składowiska, co skutkowało zablokowaniem odpływu przez gestora sieci i rozlewaniem się odcieków na gruncie, pozostawiła na wierzchowinie tego składowiska płyty azbestowe. Spółka nie wykonała rekultywacji składowiska gipsów i popiołów zwożąc na nie ogromne ilości nieokreślonych rodzajów odpadów, które ulegają samozapłonom. Spółka, nie wykonała zabezpieczenia tzw. wysypiska odpadów stałych "za Bzurą" przed wielkimi wodami rzeki Bzury. 

Na bazie powyższego rozpoznania przyjmuje się następujące założenia: 

• Składowisko odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych wymaga zakończenia rekultywacji. Zabezpieczyć należy obsuwającą się północną skarpę składowiska, co powoduje odsłanianie zdeponowanych na składowisku beczek. Zdeponowane beczki pękają, a ich zawartość przedostaje się do gruntu. Pilnego przeglądu wymaga instalacja odprowadzająca odcieki ze składowiska, gdyż rów opaskowy usytuowany na północnej skarpie nie mieści odcieków, które wylewając się zanieczyszczają grunt i powodują uwalnianie związków chemicznych do powierza. Z wierzchowiny składowiska usunąć należy i zutylizować niezabezpieczone płyty azbestowe. Rekultywacji wymaga teren na północ od składowiska, zanieczyszczony odciekami wsiąkającymi w grunt.

• Składowisko gipsów i popiołów wymaga kompleksowej rekultywacji. Na jego powierzchni procesom fizykochemicznym ulegają nagromadzone ogromne ilości odpadów niezidentyfikowanych rodzajów. Dochodzi do ich częstych samozapłonów. Określić należy zarówno metody przeciwdziałania tym sytuacjom i doprowadzić do ich wykonania, jak i sposób rekultywacji tego obiektu i terenu przyległego.

• Na tzw. składowisku "za Bzurą", usytuowanym przy północnym brzegu rzeki Bzury już podczas kontroli w 2011 r., 2013 r. i 2019 r. WIOŚ potwierdził uszkodzenie wierzchowiny i skarpy południowej na odcinku kilkudziesięciu metrów. Istnieje zagrożenie przedostania się zgromadzonych tam substancji do wód rzeki, które to zanieczyszczenie może mieć wpływ na skażenie wody i zatrucie ekosystemu rzecznego i w konsekwencji wód Morza Bałtyckiego. Określić należy metody przeciwdziałania tym sytuacjom i doprowadzić do ich wykonania, nie wykluczając z realizacji takiego przedsięwzięcia Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.

II. Sytuacja składowisk ustalona na podstawie dokumentacji uzyskanej od Marszałka Województwa Łódzkiego.

• Składowisko odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych, wg pierwotnej koncepcji obejmować miało teren o powierzchni 1,6021 ha, przy czym aktualnie zajęta odpadami kwatera I zajmuje powierzchnię 0,8137 ha. Składowisko wybudowane zostało w 1995 r. Dla tego obiektu wydana jest m.in.: 
  • decyzja Nr 85 Wojewody Łódzkiego z dnia 23 grudnia 2002 r. (znak SR.VI.6622-o.i/85/2002) w sprawie zatwierdzenia instrukcji eksploatacji składowiska odpadów poprodukcyjnych położonego w Zgierzu wraz z dokumentacją,
  • decyzja Wojewody Łódzkiego z dnia 29 grudnia 2006 r. (znak SR.VII-G/6617-2/1239/2006) w sprawie zamknięcia kwatery I składowiska odpadów poprodukcyjnych, zmieniona decyzją Wojewody Łódzkiego z dnia 28 grudnia 2007 r. (znak SR.VII-G/6613-1/p/1264/2007) w sprawie zmiany decyzji (znak SR.VII-G/6617-2/1239/2006) z dnia 29 grudnia 2006 r., decyzją Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 16 lutego 2009 r. (znak RO.VI-AB-6620/48/09) w sprawie zmiany decyzji (znak SR.VII-G/6617-2/1239/2006) z dnia 29 grudnia 2006 r., decyzją Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 18 maja 2010 r. (znak RO.VI-AB-6620/48/1/2010) w sprawie zmiany decyzji (znak SR.VII-G/6617-2/1239/2006) z dnia 29 grudnia 2006 r.

  Jak wynika z dokumentacji termin przeprowadzenia przez Eko-Boruta Sp. z o. o. rekultywacji tego składowiska w zakresie technicznego sposobu zamknięcia składowiska i harmonogramu działań rekultywacyjnych dla tworzenia warstw izolacyjnych z materiałów mineralnych oraz folii i geowłókniny upłynął z dniem 31.12.2016 r., natomiast dla tworzenia warstwy humusowej i nasadzenia roślinności upłynął z dniem 17 września 2017 r. Dla składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych WIOŚ w Łodzi prowadzi monitoring próbek ścieków z rowu R1 i R2 oraz wód podziemnych z piezometrów. Natomiast Marszałek Województwa Łódzkiego w piśmie z dnia 8 sierpnia 2019 r. "na podstawie art. 15 §1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tj. Dz. U. z 2018 r. poz. 1314 ze zm.), wezwał Eko- Boruta Sp. z o.o. w likwidacji, reprezentowaną przez likwidatora upomnieniem z dnia 25 czerwca 2019 roku (znak RŚVI.7241.13.2017.AB), do bezzwłocznego wykonania rekultywacji kwatery I składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych w Zgierzu przy ul. Miroszewskiej, do czego Spółka została zobowiązana decyzją Wojewody Łódzkiego z dnia 29 grudnia 2006 r. (znak SR.VII G/6617-2/1239/2006) w sprawie zgody na zamknięcie kwatery I ww. składowiska odpadów (ze zmianami)".

• Składowisko gipsów i popiołów, w formie trzech osadników istniało już w 1960 r. Miejsce to mianem składowiska określane jest jedynie w decyzji Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 13 lipca 2007 r. (znak SR.VI.6622-o,z,t/68/2007) jako zamknięte składowisko odpadów, popiołów i gipsów, ale bez potwierdzenia tego statusu dokumentami właściwymi dla instalacji takiej jak składowisko odpadów. W zakresie dostępnej dokumentacji dotyczącej rekultywacji tego terenu występuje jedynie pismo Starostwa Powiatowego w Zgierzu: 

  • z dnia 28 lipca 2000 r. (znak AB/7351/747/00), informujące o braku obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę w związku z pracami polegającymi na zamknięciu osadników;
  • z dnia 17 października 2000 r. (znak AB/7351/901/00), informujące o przyjęciu zgłoszenia zamiaru wykonywania robót przy zamknięciu i rekultywacji osadników gipsów i popiołów na terenie Zakładów Boruta w Zgierzu.

Dla ww. terenów składowisk położonych przy ul. Miroszewskiej i Łukasińskiego, Wojewoda Łódzki decyzją z dnia 13 lipca 2007 r. (znak SR.VI.6622-O,z,t/68/2007) zmienioną decyzją Marszałka Województwa Łódzkiego z dn. 18.06.2010 r. (znak RO.VI.-AB-6620/120/2010) udzielił Spółce Eko-Boruta Sp. z o.o. m.in. zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie odzysku, zbierania i transportu odpadów innych niż niebezpieczne, które to zezwolenie zostało cofnięte decyzją Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 26 sierpnia 2013 r. (znak ROVI.7244.1.15.2012.AB.) wydaną na podstawie art. 47 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach. Wyegzekwowanie postanowień tej decyzji w zakresie usunięcia odpadów leży w kompetencjach organu ją wydającego. 

• Tzw. składowisko "za Bzurą", formalnie nie posiada nadanego statusu składowiska odpadów. Nie ma dokumentacji, co do rodzajów składowanych tam odpadów. Dla przedmiotowego obiektu wydana jest decyzja Wojewody Łódzkiego z dnia 28 września 2007 r. (znak SR.VI.6622-d/83/2007) w sprawie ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko i opracowana została dokumentacja techniczna tj.: projekt rekultywacji wysypiska Za Bzurą (wrzesień 1994 r.), projekt wykonawczy "Zamknięcie i rekultywacja składowiska Za Bzurą" (2000 r.), wstępna koncepcja rekultywacji oraz zabezpieczenia wysypiska odpadów stałych "za Bzurą" w Zgierzu przed wielkimi wodami rzeki Bzury (2000 r.).

  W kwestii wpisania ww. obiektu do wykazu potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi na wniosek Starosty Zgierskiego "Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łodzi stwierdził, że przedmiotowy wykaz winien obejmować powierzchnię ziemi, a nie miejsce składowania odpadów i powyższe zgłoszenie nie dotyczy historycznego zanieczyszczenia powierzchni ziemi. Ponadto Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łódzki wskazał, że kwestie składowisk odpadów reguluje art. 148 ustawy o odpadach z dnia 14 grudnia 2012 r. (t.j. Dz.U. 2016, poz. 1987 ze zm.). Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Łodzi zwrócił również uwagę, że skoro dla ww. składowiska została wydana decyzja na podstawie art. 362 ustawy Prawo ochrony środowiska, to winna zostać wykonana, a skoro nie została wykonana to zgodnie z przepisami należy zastosować postępowanie egzekucyjne, o którym mowa w ustawie z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym administracji. Tym samym w przedmiotowej sprawie nie jest możliwe uruchomienie procedury określonej w przepisach ustawy Prawo ochrony środowiska dotyczącej potencjalnych historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi."

  Dla tzw. wysypiska "za Bzurą" Marszałek Województwa Łódzkiego upomnieniem z dnia 25 czerwca 2019 roku (znak RŚVI.7241.12.2017.AB), wezwał Eko-Boruta Sp. z o.o. w likwidacji, reprezentowaną przez likwidatora do bezzwłocznego wykonania działań naprawczych określonych w ostatecznej i prawomocnej decyzji Wojewody Łódzkiego z dnia 28 września 2007 r. (znak SR.VI.6622-d/83/2007) w sprawie ograniczenia negatywnego oddziaływania na środowisko nieruchomości o zwyczajowej nazwie: wysypisko "Za Bzurą". Planowane następne czynności to wystawienie tytułów wykonawczych umożliwiających przystąpienie do następnych działań w ramach postępowania egzekucyjnego w administracji. Jednym ze środków egzekucyjnych możliwych do zastosowania w ramach postępowania egzekucyjnego jest środek egzekucyjny "wykonanie zastępcze". W tej sytuacji potrzebne są dalsze działania weryfikacyjne dla rozwiązań lokalnych jakie Miasto Zgierz zamierza podjąć w stosunku do poszczególnych obiektów. 

III. Sytuacja składowisk ustalona na podstawie dokumentów obrazujących stan składowisk w odniesieniu do zagrożenia dla środowiska, zdrowia i życia ludzi. 

• Wykonane w sierpniu 2019 r. przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy na zlecenie Najwyższej Izby Kontroli Delegatury w Łodzi opracowanie pt. "Ocena oddziaływania składowisk pozakładowych zlokalizowanych na terenie byłych zakładów "Boruta" w Zgierzu na życie i zdrowie mieszkańców Zgierza i okolic oraz dla środowiska" (czytaj dokument tutaj). Opracowanie wskazuje m.in. na potrzebę przeprowadzenia szczegółowych badań dostarczających wiedzy o morfologii odpadów poprodukcyjnych zdeponowanych na składowiskach w szczególności odpadów niebezpiecznych (składowanych w rożnego rodzaju pojemnikach) oraz badań na obecność związków organicznych związanych z gałęzią przemysłu jaka była przedmiotem działalności danych zakładów Boruta. Ponadto w opracowaniu wskazano wysoką przewodność elektrolityczną badanych wód gruntowych, wysoki stopień zanieczyszczenia organicznego, wysoką zawartość siarczanów oraz metali ciężkich będących składnikami barwników. Nie stwierdzono jednak przyczyny wysokich wartości OWO (Ogólny Węgiel Organiczny). Wskazano na potrzebę rozpoznania pełnej morfologii odpadów i wykonanie badań wód na obecność związków organicznych wchodzących w skład odpadów poprodukcyjnych. Jako ważne wskazano usunięcie przyczyny przedostawania się odcieków do wód gruntowych poprzez uszczelnienie północnej skarpy składowiska. Sugeruje się też przeprowadzanie badań wody z funkcjonujących na terenie dawnych zakładów Boruta studni ujmujących wody podziemne na potrzeby zakładu, które ujmowały kredowy poziom wodonośny, w celu szczegółowego rozpoznania skali zanieczyszczeń związanych z funkcjonowaniem składowiska odpadów poprodukcyjnych, usunięcie zalegającego na powierzchni składowiska niezabezpieczonego eternitu. W opracowaniu sugeruje się również potrzebę badania jakości wody w rzece w rejonie wysypiska "za Bzurą" i badanie wód podziemnych.

• Opublikowana przez  Najwyższą Izbę Kontroli (NIK) w dniu 8 grudnia 2020 r. informacja o wynikach kontroli "Zapobieganie zagrożenia ze strony składowisk pozakładanych w terenu województwa łódzkiego" (czytaj dokument tutaj) wskazuje odpowiednio, że: 

  • "Na składowisku przy ul. Miroszewskiej – I kwatera w latach 1995–2006 złożono 40027,746 Mg odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Do chwili zakończenia kontroli NIK nie zakończono prac rekultywacyjnych na tych składowiskach. Pomimo, iż od 23 stycznia 2013 r. zabronione było magazynowanie odpadów na składowisku, a także pomimo decyzji Marszałka Województwa Łódzkiego z dnia 26 sierpnia 2013 r., cofającej Spółce zezwolenie na zbieranie odpadów – do 2015 r. na tych składowiskach nielegalnie zdeponowano duże ilości odpadów, w tym także nieprzeznaczonych do składowania w tych instalacjach (np. odpady komunalne, z tworzyw sztucznych, maski przeciwgazowe, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny). Stwierdzono także ingerencję w złoże osadnika (wykonanie rowu o głębokości ok. 2 m). Nielegalnie odpady zwożono jeszcze w 2015 r. Pryzma zmieszanych odpadów komunalnych miała wówczas kilka metrów wysokości. 

    Od listopada 2013 r. w rejonie składowiska przy ul. Miroszewskiej – I kwatera utworzyły się rozlewiska z wyraźnie wyczuwalnym zapachem chemikaliów. WIOŚ ocenił, że widoczny na powierzchni rozlewisk opalizujący film świadczy o migracji ze składowiska zanieczyszczeń ropopochodnych. Ponadnormatywne wartości ogólnego węgla organicznego (OWO) w pobranych próbkach wody z piezometrów oraz wskaźnika przewodności elektrolitycznej właściwej (PWE) świadczyły zaś o pogorszeniu jakości wód podziemnych w rejonie lokalizacji składowiska. WIOŚ ocenił także, iż stwierdzone zmiany obserwowanych parametrów wskazywały na możliwość wystąpienia stanu awaryjnego (niewłaściwe funkcjonowanie środków technicznych i instalacji stanowiących wyposażenie składowiska) i możliwość powstania zagrożenia dla środowiska – obniżenie jakości wód podziemnych. Wysięk tworzący rozlewisko na tym składowisku oraz wyraźnie wyczuwalny zapach chemikaliów utrzymują się do chwili obecnej. W opracowanej w grudniu 2016 r. przez Politechnikę Łódzką w ramach wykonania zastępczego "Analizie przyczyn zmian jakości wód podziemnych monitorowanych przez piezometry oraz przedostawania się odcieku ze składowiska odpadów poprodukcyjnych", wskazano m.in., że "po ośmiu latach, w których nie był prowadzony monitoring, nastąpiło znaczne skażenie wód podziemnych w porównaniu ze stanem z lat 1995-2008. Obserwowany wzrost stężeń dotyczy przede wszystkim chlorków – ok. 6000 razy, siarczanów – ok. 4 razy oraz azotanów – ok. 10 razy". Działania kontrolne przeprowadzone przez WIOŚ w okresie listopad-grudzień 2013 r. wykazały ponadto, że na gruncie u podnóża skarpy północnej kwatery I utworzyło się rozlewisko. W próbkach wody ze wszystkich piezometrów stwierdzono wartości wskaźnika OWO wyższe od 20 mg/l – wartość minimalna 21,1 mg/l, maksymalna 228 mg/l. Wartość wskaźnika ˃20 mg/l odpowiada klasie V wód podziemnych, czyli wodom złej jakości. W próbkach wody pobranej z dwóch piezometrów stwierdzono wartości wskaźnika przewodności elektrolitycznej właściwej w wysokości 4225 μS/cm i 7079 μS/cm. Wartość graniczna tego wskaźnika ˃3000 μS/cm odpowiada klasie V wód. W okresie od 2004 r. do 2008 r. wskaźniki te kształtowały się na poziomie od 1381 μS/cm do 3600 μS/cm. W próbkach cieczy z rozlewisk także stwierdzono wysokie wartości zarówno przewodności elektrolitycznej właściwej, jak i OWO. Analiza wyników prób wody z piezometrów z terenu składowiska pozakładowego przy ul Miroszewskiej pobranych w kwietniu 2019 r., tj. po 10 miesiącach od udrożnienia przyłącza i ponownego odbioru odcieków, wykazała przekroczenia dla wskaźników takich jak: przewodność (temp. 200º C), OWO, chlorki, bor, mangan, nikiel. Wartości tych wskaźników były przekroczone dla wód podziemnych klasy IV. Także w próbkach pobranych z cieczy z rowu opaskowego stwierdzono przekroczenia w następujących wskaźnikach: utlenialność – ChZT-Mn, OWO, żelazo, fenole lotne. Na podstawie analizy wyników próby wody z piezometrów zlokalizowanych na terenie składowiska pobranych w kwietniu, czerwcu i wrześniu 2019 r. stwierdzono, że pobrane próby nieprzerwanie wykazują przekroczenia dla wskaźników takich jak: PWE, OWO, chlorki, bor, mangan, nikiel. Wartości tych wskaźników przekroczone były dla wód podziemnych klasy IV. Zgodnie z § 2 ust. 1 pkt 4 i 5 rozporządzenia w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu jednolitych części wód podziemnych klasa IV to wody niezadowalającej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych są podwyższone w wyniku naturalnych procesów zachodzących w wodach podziemnych oraz wyraźnego wpływu działalności człowieka, a klasa V to wody złej jakości, w których wartości elementów fizykochemicznych potwierdzają znaczący wpływ działalności człowieka. Klasy jakości wód podziemnych od IV do V wskazują na słaby stan chemiczny. Także pobrane we wrześniu 2019 r. próbki z odcieków z rowu opaskowego wykazywały przekroczenia w następujących wskaźnikach: utlenialność – ChZT-Mn (ok. 3 razy), OWO (ponad 17 razy), fenole lotne (czterokrotnie) i żelazo (1,5 raza). 

  •  W wyniku wewnętrznych pożarów pod wierzchnią warstwą składowiska (gipsów i popiołów) powstawały puste przestrzenie, które mogły ulec zapadnięciu pod ciężarem człowieka, co mogło stanowić realne zagrożenie bezpieczeństwa. Także przeprowadzona w sierpniu 2019 r. przez Komendę Powiatową Państwowej Straży Pożarnej w Zgierzu kontrola potwierdziła, że na terenie obiektu znajdują się liczne zapadliska, co może stwarzać poważne zagrożenie dla życia i zdrowia osób wchodzących na teren oraz prowadzących działania ratowniczo-gaśnicze. Ponadto zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi występuje również ze względu na obecność wielu substancji, które mogą negatywnie wpływać na zdrowie ludzi np. siarczany i chlorki, fenole, cyjanki, metale ciężkie i inne. Także zdeponowany na składowisku nienależycie zabezpieczony eternit stwarza ryzyko unoszenia przez wiatr cząstek rakotwórczego azbestu, co stanowi zagrożenie dla zdrowia i ludzi. Kontrola wykazała również, że ze względu na brak ogrodzenia terenu oraz brak stałego nadzoru istnieje ryzyko podpalenia odpadów przez osoby trzecie. W okresie od 1 stycznia 2017 r. do 9 lipca 2019 r. na terenie "suchego" składowiska odpadów paleniskowych miały miejsce 23 pożary. Z oceny jakości wód z piezometrów, przeprowadzonej w ramach kontroli zleconej przez NIK Wojewódzkiemu Inspektoratowi Ochrony Środowiska w Łodzi wynikało, iż występowały wysokie wartości przewodności elektrycznej, co mogło wskazywać na przedostawanie się zanieczyszczeń ze składowiska do gruntu i wód gruntowych, np. w wyniku prawdopodobnej utraty szczelności izolacji dna składowiska, czy przedostawania się odcieków z kwatery składowiska odpadów poprodukcyjnych na obniżenie terenowe w rejonie skarpy północnej. Z opinii sporządzonej na zlecenie NIK przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy wynikało, iż, składowiska pozakładowe stanowią zagrożenie dla środowiska ze względu na odcieki przedostające się do środowiska gruntowo-wodnego, które zanieczyszczają płytko występujący poziom wód gruntowych. Poziom ten drenowany jest przez rzekę Bzurę i w ten sposób zanieczyszczenia mogą dostać się do rzeki. Dodatkowo w opinii wskazano, że na składowiskach zdeponowane są oprócz odpadów poprodukcyjnych także odpady komunalne przykryte częściowo popiołami i gipsami. Odpady niedegradowalne mogły stanowić nawet 75% zdeponowanych odpadów. Pozytywnym aspektem wskazanym w opinii był fakt, że główny użytkowy poziom wodonośny (górnokredowy), z którego czerpią wody ujęcia komunalne w Zgierzu i poziom dolnokredowy, który jest objęty ochroną w formie Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 401 "Niecka Łódzka”, są izolowane od powierzchni terenu warstwą utworów nieprzepuszczalnych. Tym samym są zabezpieczone przed migracją zanieczyszczeń z powierzchni terenu, w szczególności ze składowisk pozakładowych w Zgierzu. Dnia 27 listopada 2012 r. WIOŚ poinformował Marszałka Województwa Łódzkiego, że na koronach składowisk odpadów poprodukcyjnych oraz gipsów i popiołów "zgromadzono wg szacunków 12000 Mg odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Kolejne kontrole przeprowadzone w 2013 r. przez Urząd Marszałkowski i WIOŚ wykazały, że na składowisku gipsów i popiołów zdeponowano "bardzo duże ilości odpadów z grupy 17" (odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej, włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych). Usypane odpady podniosły rzędną składowiska o ok. 2 m. Nielegalnie zgromadzone odpady zalegały także na składowisku odpadów poprodukcyjnych. Magazynowanie zbieranych odpadów na osadnikach składowiska gipsów i popiołów naruszały postanowienia decyzji Wojewody Łódzkiego z 13 lipca 2007 r. Stwierdzono ponadto uszkodzone opakowania, w których magazynowany był azbest. Na "suchym" składowisku do 1986 r. gromadzono głównie odpady paleniskowe – popioły i żużle. Od 1986 r. przez ok. 10 lat na wierzchowinie tego składowiska (w kwaterach na gipsy) składowano dodatkowo m.in. gips i sól wapniową z produkcji kwasu 2,7-naftalenodisulfonowego oraz gips z produkcji Kwasu H, które zaliczane były do odpadów niebezpiecznych (wg dawnych zasad kwalifikacji—II i III kategoria szkodliwości). Szacuje się, że od 1990 r. roczny przychód odpadów wynosił ok. 1500 Mg/rok. Eksploatacja kwater na gipsy została zakończona w 1996 r.

  • Do czasu zamknięcia w 1995 r. składowisko "za Bzurą" eksploatowane było przez okres 80–90 lat. Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonych przez b. Zakłady Przemysłu Barwników "Boruta" w Zgierzu procesów technologicznych (produkcja barwników z wykorzystaniem substancji o silnym działaniu kancerogennym, aminy aromatyczne, w tym benzydyna, rodzaj stosowanych surowców i wyniki badań odpadów, na składowisku tym deponowane były odpady, które odpowiadają obowiązującym obecnie kryteriom dla odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Z uwagi na odległy okres nie jest znana wielkość składowanych odpadów. Od roku 1990, kiedy rozpoczęto ewidencjonowanie odpadów, roczny przychód odpadów wynosił ok. 270 Mg/rok. Wyniki kontroli WIOŚ sprzed 2007 r. wskazywały na negatywne oddziaływanie na środowisko składowiska "za Bzurą". Hałda odpadów była niedostatecznie zabezpieczona przed jej podmyciem przy wystąpieniu wielkiej wody w rzece Bzurze. Ponadto składowisko nie było w żaden sposób zabezpieczone przed przesiąkaniem wód deszczowych przez warstwy odpadów do wód powierzchniowych i podziemnych. W związku z powyższym we wrześniu 2007 r. Wojewoda Łódzki wydał decyzję, zobowiązującą Spółkę Eko-Boruta do ograniczenia negatywnego wpływu składowiska na środowisko poprzez wykonanie w terminie do 30 września 2009 r. ścianki szczelnej u podnóża skarpy wzdłuż prawego brzegu Bzury oraz częściowo od zachodniej i wschodniej strony hałdy, a także rowów opaskowych i drenażu kierującego wody do oczyszczalni, wariantowo do zbiorników bezodpływowych. Natomiast uszczelnienie terenu hałdy zgodnie z decyzją powinno nastąpić do 30 września 2010 r. Do chwili zakończenia kontroli NIK żadne z tych prac nie zostały podjęte. Badania wody rzeki Bzury przeprowadzone przez WIOŚ w lipcu 2019 r. wskazywały przekroczenia w zakresie zawartości azotu Kiejdahla, azotu azotynowego, fosforu fosforanowego i fosforu ogólnego oraz wysokie wartości podstawowych wskaźników zanieczyszczeń, takich jak: siarczany, chlorki, azotany, ChZT, a także ogólnego węgla organicznego zarówno w punkcie poboru zlokalizowanym przed składowiskiem, jak i poniżej niego. Zgodnie z opinią Instytutu Ochrony Środowiska – Państwowego Instytutu Badawczego wyniki takie potwierdzają zły stan wody w rzece, a jedną z przyczyn takiego stanu może być składowisko odpadów dawnych zakładów "Boruta", którego południowa granica stanowi jednocześnie krawędź koryta Bzury. Uszkodzenie wierzchowiny i skarpy północnej składowiska "za Bzurą" na odcinku kilkudziesięciu metrów stwierdzono już podczas kontroli w 2011 r. i potwierdzano w kolejnych kontrolach WIOŚ w 2013 i 2019 r. Ponadto z badań w zakresie oceny jednolitych części wód powierzchniowych (jcwp) wynikało, że stan/potencjał ekologiczny rzeki Bzury był słaby (do 2016 r.) i umiarkowany (2018 r.), stan chemiczny – poniżej dobrego, a stan ogólny – zły. Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska wyjaśnił, że w wyniku prowadzonego monitoringu nie zaobserwowano jednoznacznych tendencji zwyżkowych lub zniżkowych w żadnym z oznaczonych wskaźników zanieczyszczeń na przestrzeni badanego okresu. W przypadku monitoringu jednolitych części wód rzeki Bzury nie wykazano wpływu składowisk na jakość wód w tych rzekach, ale żaden ze wskaźników nie był badany przez cały okres. Według Wojewódzkiego Inspektora nie jest zatem możliwe ustalenie wpływu składowisk na jakość wody w rzece Bzurze w oparciu o te wyniki. 

• Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Łodzi w piśmie z dnia 17 maja 2022 r. przedstawił następujące informacje: 
  
  "W odniesieniu do Składowisk odpadów oraz wysypiska odpadów poprodukcyjnych, tj.:

  • "suchego" składowiska odpadów paleniskowych wraz z kwaterami na gipsy, przy ul. Łukasińskiego 15/17 w Zgierzu,
  • składowiska odpadów poprodukcyjnych niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne kwatera 1, przy ul. Miroszewskiej 54/60 w Zgierzu,
  • wysypiska o zwyczajowej nazwie "Za Bzurą" przy ul. Struga 30 w Zgierzu.

  Z uwagi na brak nadzoru nad ww. składowiskami oraz wysypiskiem ze strony Eko-Boruta Sp. z o.o. oraz na potencjalny negatywny wpływ ww. terenów na środowisko wodne w rejonie rzeki Bzury w Zgierzu, WIOŚ w Łodzi regularnie prowadzi kontrole mające na celu pobór prób wody z piezometrów, odcieków z rowu opaskowego oraz wody z rzeki Bzury. Powyższe pobory prowadzone są w okresach wiosna/jesień (tj. 2 serie poborów) nieprzerwanie od 2016 r. 
  
  Na podstawie dokonanej analizy powyższych wyników, można stwierdzić, że pobrane próby wody z piezometrów wykazują wartości podwyższone dla przewodności, TOC, chlorków, boru, manganu oraz niklu, natomiast próby pobrane z rowu opaskowego wykazują przekroczenia utlenialności ChZT-Mn, TOC, żelaza i fenoli lotnych. Uzyskane wyniki wskazują na podwyższone wartości części badanych wskaźników, co świadczy o istniejącym zanieczyszczeniu. Przeprowadzone analizy wykazały dodatkowo kierunek przemieszczania się wód podziemnych, a wraz z nimi zanieczyszczeń - tj. na północ od składowisk. 
  
  Oprócz ww. badań wód podziemnych z piezometrów oraz odcieków WIOŚ w Łodzi wykonuje również badania wód powierzchniowych rzeki Bzury - powyżej granicy wschodniej składowiska i poniżej granicy zachodniej. Wyniki analiz nie wykazują negatywnego wpływu na jakość rzeki Bzury. Dodatkowo przeprowadzane kontrole w rejonie składowiska poprodukcyjnego przy ul. Miroszewskiej w Zgierzu wykazują wyraźnie wyczuwalny zapach chemikaliów, obecny wysięk, który tworzy u podstawy wału niewielkie rozlewisko oraz obecność kilku niezabezpieczonych palet z płytami eternitowymi, natomiast nagromadzone odpady min. komunalne na "suchym" składowisku odpadów paleniskowych wraz z kwaterami na gipsy, regularnie doprowadzają do samozapłonów wgłębnych, tj. rozwijających się pod powierzchnią ziemi. Z uwagi na charakter ww. pożarów nie można dokonać dostatecznej oceny ich przebiegu, kierunku oraz rozwoju, co wiąże się z dodatkowym zagrożeniem pożarowym, mogącym objąć sąsiadujące tereny.
  
  Ponadto na zlecenie WIOŚ w Łodzi w 2021 r. Politechnika Łódzka ponownie przeprowadziła "Analizę przyczyn zmian jakości wód podziemnych monitorowanych przez piezometry oraz przedostawania się odcieku ze składowiska do środowiska na składowisku odpadów poprodukcyjnych - kwatera I w Zgierzu, ul. Miroszewska 54/56", której głównym wnioskiem jest w odniesieniu do proponowanych działań, że:
  
  "w pierwszej kolejności należy sprawdzić drożność i szczelność instalacji odprowadzającej odcieki drenażowe wód opadowych ze składowiska do oczyszczalni ścieków. Udrożnienie i uszczelnienie tej drogi odprowadzania odcieków powstających z infiltrujących składowisko wód opadowych powinna zabezpieczyć środowisko, w tym przede wszystkim wody podziemne przed dalszym wymywaniem toksycznych substancji z kwatery I składowiska. Konieczne wydaje się również ewentualne powiększenie średnicy rury odprowadzającej odcieki ze składowiska do oczyszczalni aby zabezpieczyć możliwość szybkiego odbierania wód drenażowych po opadach nawalnych. Szybki odbiór zabezpieczy składowisko przed przesiąkami w górnej części wału (ściany północnej składowiska) i rozlewiskami wód po opadach a tym samym zmniejszy zagrożenie długotrwałego kontaktu zalegających tam zanieczyszczonych wód z wodami podziemnymi.
  
  Bezwzględnie wskazanym jest natomiast dalsze prowadzenie systematycznego monitoringu wód podziemnych (poprzez istniejące piezometry) dla obserwacji, czy podjęte działania rzeczywiście przeniosły skutek w postaci zmniejszenia stężeń zanieczyszczeń w wodach podziemnych". 

  Z uwagi na skalę nagromadzonych na powyższych składowiskach odpadów niebezpiecznych i komunalnych oraz lokalizację powyższych terenów (w sąsiedztwie rzeki Bzury), właściwym wydaje się jak najszybsze podjęcie działań mających doprowadzić do faktycznego uporządkowania powyższych terenów i ich niezwłocznej rekultywacji." 

Aktualizacja maj 2022 r. 

• Straż Miejska w Zgierzu dokonała zabezpieczenia bramy wjazdowej na składowisko od strony ul. Energetyków, poprzez założenie łańcucha wraz z kłódką; 
• pracownicy Urzędu Miasta Zgierza przeanalizowali w terenie możliwość ogrodzenia składowisk oraz metod jego wykonania, celem zabezpieczenia obszaru stwarzającego zagrożenia oraz możliwość dozoru obszaru polegającego na montażu kamery; 
• dokonano wstępnej kalkulacji kosztów materiału oraz wykonania usługi ogrodzenia terenu; 
• ustawiono dookoła składowisk tablice informacyjne "Składowisko odpadów niebezpiecznych - Wstęp wzbroniony"; 
• wystąpiono do Marszałka Województwa Łódzkiego oraz Wojewody Łódzkiego z pismem o dotację dla Gminy Miasto Zgierz poprzez zabezpieczenie środków na wykonanie trwałego ogrodzenia oraz monitoringu obszaru. 

Aktualizacja 27.08.2019 r. 

W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi działań władz Zgierza w sprawie składowiska odpadów po dawnych państwowych zakładach barwników Boruta, informujemy o aktywnościach podjętych po ujawnieniu się większościowego udziałowca spółki Eko-Boruta, który nie zgodził się na przekazanie całości terenu: 

• Prezydent Miasta Zgierza wystosował apel do parlamentarzystów w sprawie stworzenia projektu specustawy, na mocy której stałoby się możliwe wsparcie krajowe na rzecz rozwiązania problemu składowiska na terenie Boruty. 
• Prezydent Miasta Zgierza występuje do parlamentarzystów z województwa łódzkiego z apelem o ich pomoc w przygotowaniu specustawy w sprawie sytuacji składowisk odpadów po dawnych państwowych zakładach barwników Boruta.
• Wystąpił też do Starosty Zgierskiego o wypowiedzenie przez niego użytkowania wieczystego spółce Eko-Boruta. 
• Prezydent Miasta Zgierza złożył również doniesienie do organów ścigania wobec spółki Eko-Boruta w związku z sytuacją zaistniałą w czerwcu, kiedy miało dojść do podpisania aktów notarialnych, na mocy których miasto przejęłoby składowiska, a kiedy to ujawnił się większościowy udziałowiec (i zarazem były likwidator spółki), który nie wyraził zgody na przekazanie 100% terenów i postawił warunek umorzenia długów firmy wobec: miasta, innych podmiotów i skarbu państwa. Prezydent nie wyraził zgody ani woli przejęcia składowisk, które zagrażają zdrowiu i życiu mieszkańców, na warunkach przedstawionych przez udziałowca. Nie zgadza się na pośrednie obciążanie mieszkańców milionowymi długami prywatnego podmiotu. 
• Drugie zawiadomienie do prokuratury odnosi się do wypowiedzi medialnej większościowego udziałowca, w której mówi, że za tą sprawą stoją wysoko postawione osoby, które miały dorobić się na składowisku dużych pieniędzy. 
• Dodatkowo władze Zgierza występują do Prokuratury Krajowej o objęcie nadzorem działań prowadzonych w sprawie składowisk. Podobne wnioski trafią też na biurka ministrów środowiska i sprawiedliwości. 

Aktualizacja 08.07.2019 r.

Oświadczenie Prezydenta Miasta Zgierza w sprawie sytuacji składowisk odpadów niebezpiecznych
na terenie po dawnych zakładach Boruta z dnia 28.06.2019 r. 

Jako prezydent Zgierza mam świadomość zagrożeń płynących z istnienia składowisk odpadów na terenie byłych zakładów Boruta. Dlatego już w 2015 roku podjąłem działania, które ostatecznie mają doprowadzić do rekultywacji tych terenów. Od ponad roku miasto na własny koszt odbiera odcieki, rozpoczęliśmy też proces przejmowania gruntów, aby odpowiednio je zabezpieczyć, a przede wszystkim pozyskać wsparcie finansowe niezbędne do ich rewitalizacji. W przestrzeni publicznej pojawiło się wiele przekłamań i nieścisłości. Ja chciałbym przybliżyć fakty i przedstawić najważniejsze działania, które podjąłem w tej sprawie. 

W marcu 2015 roku po informacjach o nielegalnym wwożeniu odpadów zwołałem spotkanie z przedstawicielami służb, samorządu oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Efektem było wzmożenie kontroli, głównie zgierskiej Straży Miejskiej i zablokowanie kolejnych transportów odpadów. Miasto Zgierz ogłosiło również gotowość do przejęcia terenów, na których znajdują się składowiska odpadów poprzemysłowych. Obecnie teren należy do Skarbu Państwa i jest w wieczystym użytkowaniu firmy Eko Boruta. Miasto musi przejąć tereny, aby uzyskać prawną możliwość pozyskania dofinansowania na ich rekultywację. Samodzielnie nie jest w stanie udźwignąć finansowych zobowiązań, które powstaną w czasie tego procesu. Chcę też podkreślić, że jako prezydent nie akceptuję formy przejęcia terenu wraz długami ciążącymi na nieruchomości. 

W maju zeszłego roku wspólnie z Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska doprowadziłem do ustanowienia nowego likwidatora spółki "Eko Boruta", co ma przyczynić się do przyśpieszenia przejęcia składowisk. Ponadto Miasto Zgierz – jak wspomniałem na początku – zleca odbiór odcieków ze składowisk, aby niwelować negatywne skutki dla środowiska. Miesięczny koszt odbioru to blisko 10 tysięcy złotych. 

Kolejna ważna data to lipiec 2018 roku, kiedy to Wojewoda Łódzki – organ zarządzający sytuacją na składowisku – wytyczył mapę drogową prowadzącą do przejęcia przez Miasto Zgierz własności terenu. Ten akt rozpoczął negocjacje z przedstawicielami Starostwa Powiatowego i likwidatorem "Eko Boruty" w zakresie uzgodnienia treści umów. 

Ostatnie kluczowe wydarzenie przypada na czerwiec bieżącego, 2019 roku, kiedy to miało dojść do podpisania aktów notarialnych na przekazanie własności. Jednak finalizację umowy zablokowało nagłe pojawienie się większościowego udziałowca spółki "Eko Boruta" (i jednocześnie jej dawnego likwidatora), który nie wyraził zgody na nieodpłatne przejęcie przez miasto całości terenu. Wyłączył z przekazania m.in. składowiska wymagające najpilniejszej interwencji. Jednocześnie zażądał umorzenia zobowiązań wobec miasta (to na dzień dzisiejszy kwota ponad milion złotych) oraz wobec skarbu państwa i wypłaty kolejnych środków na jego rzecz. 

Wobec powyższego podjąłem decyzję o wystąpieniu do Starosty Zgierskiego o wypowiedzenie spółce "Eko Boruta" użytkowania wieczystego i przekazanie Miastu całego terenu. Ponadto zamierzam zawiadomić prokuraturę o działaniu spółki "Eko Boruta" wbrew interesowi mieszkańców, przede wszystkim w obszarze zagrożenia dla ich życia i zdrowia. 

Przemysław Staniszewski 
Prezydent Miasta Zgierza