Wielkoobszarowe tereny zdegradowane (2025-2026)

Gmina Miasto Zgierz realizuje kompleksowy projekt mający na celu poprawę stanu środowiska na dawnych terenach Zakładów Przemysłu Barwników „Boruta”. Obszar objęty przedsięwzięciem to łącznie 21,1980 ha terenów zdegradowanych, na których znajdują się składowiska historycznych odpadów przemysłowych oraz miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych. 

Przedsięwzięcie uzyskało bezzwrotne wsparcie w kwocie netto wyliczonych kosztów w ramach inwestycji B3.2.1 Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności, której głównym celem jest neutralizacja zagrożeń środowiskowych oraz przywrócenie terenów poprzemysłowych do użytku publicznego i inwestycyjnego. Szczególny nacisk położono na eliminację zagrożeń dla zdrowia i życia ludzi oraz dla lokalnych ekosystemów. 

Gmina Miasto Zgierz w maju 2024 roku nabyła od Skarbu Państwa w drodze darowizn prawo własności ww. nieruchomości, co umożliwia swobodne dysponowanie terenem w ramach projektu. 

Projekt ma zostać zrealizowany do 30 czerwca 2026 r.

Projekt skierowany jest do wielu grup interesariuszy, których zdrowie, jakość życia oraz działalność gospodarcza są zależne od stanu środowiska naturalnego:

• Mieszkańcy Zgierza i okolicznych miejscowości: To oni najbezpośredniej odczuwają skutki zanieczyszczeń wynikających z historycznej działalności przemysłowej. Projekt zmierza do poprawy ich zdrowia i bezpieczeństwa oraz podniesienia jakości życia poprzez eliminację zagrożeń chemicznych.
• Przedsiębiorcy i inwestorzy: Poprawa stanu terenów zdegradowanych wpłynie na wzrost atrakcyjności inwestycyjnej miasta. Szczególnie istotne będzie to dla sektora turystyki, rekreacji i usług.
• Samorządy lokalne i regionalne: Projekt stanowi narzędzie wspierające prowadzenie polityk sprzyjających zrównoważonemu rozwojowi ponadlokalnemu i poprawie przestrzeni miejskiej.
• Instytucje naukowe, uczelnie wyższe i organizacje pozarządowe: Mają możliwość zaangażowania się w badania, monitoring, edukację oraz popularyzację wiedzy o problemach środowiskowych i sposobach ich rozwiązywania.

Projekt ma także znaczenie dla ekosystemów regionalnych, w tym rzeki Bzury, a jego rezultaty służyć będą całemu województwu łódzkiemu i chronić ekosystem rzeczny i Morza Bałtyckiego. 

Zadanie 1: Wykonanie kompleksowej oceny stanu środowiska obszarów zdegradowanych występujących na terenie Zakładów Przemysłu Barwników „Boruta” w Zgierzu wraz z inwentaryzacją terenu.

W ramach zadania zostaną przeprowadzone:

1. Inwentaryzacja terenu, w tym: wykonanie inwentaryzacji geodezyjnej i aktualizacji mapy zasadniczej, wykonanie mapy terenu z naniesieniami (naniesieniem lokalizacji i pomiarem wysokościowym składowisk, naniesieniem lokalizacji dróg dojazdowych, piezometrów i innych elementów infrastruktury, linii brzegowej rzeki Bzury, naniesieniem występowania poszczególnych drzew i krzewów wraz z inwentaryzacją drzew co do gatunku i obwodu pnia oraz krzewów co do gatunku i powierzchowni skupisk), wykonanie inwentaryzacji przyrodniczej.
2. Wykonanie kompleksowej oceny stanu środowiska w obszarze składowisk historycznych odpadów przemysłowych i w obszarze miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, w tym wykonanie i opracowanie wyników badań terenowych i badań laboratoryjnych, zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 16 września 2024 roku o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych oraz określenie warunków geologicznych, hydrologicznych, stabilności geotechnicznej.

Zadanie 2: Analiza uzyskanych danych prowadząca do przygotowania kompletnej dokumentacji na potrzeby opracowania planu poprawy stanu środowiska wraz z jego wykonaniem

W ramach zadania zostanie przeprowadzona analiza uzyskanych danych, prowadząca do przygotowania kompletnej dokumentacji na potrzeby opracowania planu poprawy stanu środowiska i wykonanie planu poprawy stanu środowiska zgodnie z art. 6 ust. 15 ustawy z dnia 16 września 2024 roku o wielkoobszarowych terenach zdegradowanych.

Zadanie 3: Działania niezbędne do prawidłowego wykonania zadań 1 i 2 oraz zapewnienia trwałości wyników ich wykonania

W ramach zadania zostaną przeprowadzone następujące działania:

1. Wyłonienie i praca grona ekspertów merytorycznych doradzających i weryfikujących zakres przygotowywanych i wykonywanych prac badawczo-analitycznych oraz poprawy stanu środowiska w zakresie m. in. analizy wielkoobszarowego tereny zdegradowanego; udziału w komisji przetargowej w tym przygotowanie opisu przedmiotu zamówienia dla wykonania kompleksowej oceny stanu środowiska, inwentaryzacji terenu, wykonania planu poprawy stanu środowiska, oceny i wyboru ofert, nadzoru i oceny poprawności wykonywanych i wykonanych prac i dokumentów.
2. Wykonanie zabezpieczenia terenu obszaru składowisk historycznych odpadów przemysłowych i obszaru miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych poprzez wykonanie instalacji monitoringu.
3. Wykonanie zabezpieczenia terenu obszaru składowisk historycznych odpadów przemysłowych i obszaru miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych poprzez ogrodzenie terenu.
4. Ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poprzez usunięcie, transport i utylizację, uszkodzonych, niezabezpieczonych wyrobów zawierających azbest oraz odpadów znajdujących się na wierzchowinie składowiska.
5. Ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poprzez opracowanie dokumentacji i budowę instalacji odbierającej odcieki ze składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych ze względu na brak wiedzy o obecnym stanie technicznym instalacji na odcinku od składowiska do studni kanalizacyjnej przy ul. Miroszewskiej oraz ze względu na usytuowanie dalszego odcinka jej przebiegu na nieruchomościach prywatnych (bez uregulowania kwestii korzystania z terenu), co pozwoli na usytuowanie sieci kanalizacyjnej na terenach stanowiących pasy drogowe.
6. Ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poprzez przeprowadzenie prac badawczo-rozwojowych (B+R) nad opracowaniem metody fizykochemicznej do zapobiegania samozapłonowi nielegalnie zdeponowanych odpadów o morfologii zbliżonej do morfologii odpadów komunalnych na składowisku gipsów i popiołów. Opracowanie kilku wariantów technologii. Wybór wariantu optymalnego.
7. Wykonanie zabezpieczenia terenu obszaru składowisk historycznych odpadów przemysłowych i obszaru miejsca gromadzenia historycznych odpadów przemysłowych, poprzez wykonanie dokumentacji projektowej dla przebudowy dróg, umożliwiających dojazd do poszczególnych obszarów, w zakresie przebudowy jezdni wraz z chodnikiem lub ciągiem pieszo-rowerowym, budowa oświetlenia, odwodnienia ulicy, usunięcia kolizji w obszarze budowy z istniejącą infrastrukturą oraz przebudowy mostu na rzece Bzurze, w tym niezbędne uzgodnienia.
8. Ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poprzez odbiór odcieków ze składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych - refundacja za okres od 01.02.2020 r. do 31.08.2021 r.
9. Ograniczenie możliwości rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń poprzez odbiór odcieków ze składowiska odpadów poprodukcyjnych w tym niebezpiecznych - w okresie od 28.05.2024 r. do 30.06.2026 r.

Całkowity budżet projektu wynosi 17 548 638,38 zł, z czego:

• 14 472 153,73 zł zostało pozyskane z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności,
• 3 076 484,65 zł stanowi wkład własny, na który Miasto stara się pozyskać dofinansowanie z deklarowanego przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej programu priorytetowego.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, wspierający plan rozwojowy (Krajowy Plan Odbudowy), przywiązuje szczególną wagę do wysokich standardów uczciwości i etycznego postępowania we wszystkich procesach związanych z realizacją przedsięwzięcia, zgodnie z Wytycznymi, dotyczącymi unikania konfliktów interesów i zarządzania takimi konfliktami na podstawie rozporządzenia finansowego (Dz. Urz. UE C z 9.04.2021) link do rozporządzenia.

Co należy zgłaszać:

• Podejrzenie wystąpienia nadużyć finansowych, m.in. korupcji, konfliktów interesów, zmów cenowych, fałszowania dokumentów a także innych działań sprzecznych z prawem, takich jak nadużywanie lub przekraczanie uprawnień.
• Przed zgłoszeniem należy podjąć próbę potwierdzenia, czy zgłaszane informacje są wiarygodne oraz upewnić się, że ich przekazanie nie ma na celu jedynie zdyskredytowania poszczególnych osób.
• Realizując ww. obowiązek stosowanie wysokich standardów uczciwości i etycznego postępowania udostępniamy proste narzędzie do zgłaszania wszelkich nieprawidłowości dotyczących ww. projektu.
• Zgłoszenia można dokonywać za pośrednictwem systemu teleinformatycznego o nazwie Sygnanet, dostępnego na dedykowanej stronie internetowej link do formularza, który umożliwia proste dokonywanie zgłoszeń w sposób zaszyfrowany i całkowicie poufny. Dokonanie zgłoszenia za pośrednictwem tego kanału wymaga wejścia na w/w stronę internetową i dokonania zgłoszenia za jej pośrednictwem. Po wysłaniu zgłoszenia konieczne jest zapisanie sobie indywidualnego loginu i hasła do danego zgłoszenia, za pośrednictwem których zgłaszający będzie się komunikował w sprawie swojego zgłoszenia.
• Przekazywane sygnały o nieprawidłowościach pozwolą na wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych oraz przyczynią się do zapewnienia najwyższych standardów realizacji ww. projektu.
• Więcej informacji na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Miasto Zgierz

Procedura zapobiegająca dokonywaniu działań odwetowych:

• Każde zgłoszenie podlegać będzie ochronie przed udostępnieniem osobom nieuprawnionym.
• Informacje objęte zgłoszeniem, umożliwiające identyfikację osoby dokonującej zgłoszenie, będą chronione zarówno na etapie wyjaśniania sprawy, podczas prowadzenia ewentualnych działań zapobiegawczych, jak również w przyszłości i udostępniane wyłącznie uprawnionym urzędnikom oraz funkcjonariuszom odpowiednich służb.
• Wszelkie zgłoszenia będą skrupulatnie rozpatrywane zgodnie z wewnętrznymi procedurami oraz przepisami prawa powszechnie obowiązującego.
• W przypadku wyrażenia chęci pozostania anonimowym przez osobę dokonującą zgłoszenia za pośrednictwem poczty elektronicznej, dokonywana będzie pełna anonimizacja zgłoszenia (ze zgłoszenia usunięte zostaną dane osobowe zgłaszającego i inne cechy pozwalające na identyfikację jego tożsamości) przed jej ewentualnym przekazaniem w celu wyjaśnienia sprawy. 

W związku z realizacją projektu administratorami danych osobowych są Prezydent Miasta Zgierza oraz Minister Funduszy i Polityki Regionalnej.

• Informacje o przetwarzaniu danych osobowych (klauzula RODO) przez Prezydenta Miasta Zgierza znajdują się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Gminy Miasto Zgierz
• Informacje o przetwarzaniu danych osobowych (klauzula RODO) przez Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej - pobierz plik w formacie PDF.